Την ανάγκη όπως υπάρξουν δομές και προγράμματα ή να ενισχυθούν τα υφιστάμενα ούτως ώστε να μπορούν να στηρίξουν άτομα με σοβαρές μορφές αναπηρίας και όχι μόνο με νοητική υστέρηση, προκρίνει η Παγκύπρια Ομοσπονδία Συνδέσμων Γονέων Παιδιών με Ειδικές Ανάγκες (ΠΟΣΥΓΟΠΕΑ).
Αυτό προκύπτει και από πρόσφατη έρευνα της σχετικά με τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας και Απασχόλησης που λειτουργούν αλλά και από τα δεδομένα που διαμορφώνονται και από την απόφαση όπως επεκταθεί κατά ένα ακόμη έτος η φοίτηση παιδιών σε ειδικά σχολεία και ειδικές μονάδες (μέχρι τα 22 έτη), σε μια προσπάθεια να καλυφθεί έστω και προσωρινά, το κενό που υπάρχει.
Όπως ανέφερε ο πρόεδρος της ΠΟΣΥΓΟΠΕΑ, Χρήστος Αυγουστίνου, στον «Φ» είναι πολύ σημαντικό να ενισχυθούν τα υφιστάμενα κέντρα ούτως ώστε να μπορούν να δεχτούν και διαχειριστούν ορθά και περιστατικά σοβαρών μορφών αναπηρίας αλλά και να υπάρξει μια σωστή προσέγγιση στην ένταξη τόσο στην κοινωνία όσο και στην εργασία, παιδιών που αποφοιτούν από τις ειδικές μονάδες σχολείων, στις οποίες έχουν λάβει εκπαίδευση και κατάρτιση σε κάποιους τομείς.
Όσον αφορά στην έρευνα που έγινε και παρουσιάστηκε πρόσφατα στο πλαίσιο ημερίδας, έγινε με αφορμή τις ανησυχίες των γονέων παιδιών με νοητική αναπηρίαμετά τα 21 χρόνια, που κυρίως δεν αυτοεξυπηρετούνται, για την αποκατάστασή τους σε Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας και Απασχόλησης (ΚΗΦΑ) μετά την αποχώρησή τους από την εκπαίδευση.
Διαπιστώθηκε ότι από τα 35 Κέντρα Ενηλίκων που είναι καταχωρημένα στον Κατάλογο Εγκεκριμένων Κέντρων Ενηλίκων, τα 18 λειτουργούν ως Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας και Απασχόλησης Ενηλίκων ενώ τα υπόλοιπα 17 λειτουργούν ως Στέγες Ηλικιωμένων. Η ομοσπονδία σημειώνει πως από πληροφόρηση που είχε από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, από τα 35 Κέντρα Ενηλίκων, τα πέντε συστεγάζονται/συλλειτουργούν με Στέγες Ηλικιωμένων και Αναπήρων και παρέχουν 24ωρη φροντίδα, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, εφόσον έχουν εξασφαλίσει Πολεοδομική Άδεια και Άδεια Οικοδομής για χρήση του υποστατικού ως Κέντρο Ενηλίκων και Στέγη Ηλικιωμένων και Αναπήρων. Νοείται ότι, σε αυτές τις περιπτώσεις το κάθε πρόγραμμα λειτουργεί βάση της νομοθεσίας που το διέπει.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι αριθμοί που παρουσιάζονται στην έρευνα της ΠΟΣΥΓΟΠΕΑ:
> Ο συνολικός αριθμός των ΚΗΦΑ ανέρχεται σε 19
> Ο μέγιστος αριθμός των ατόμων που μπορούν να εξυπηρετήσουν είναι 714
> Ο υφιστάμενος αριθμός ατόμων που εξυπηρετούνται τώρα στα ΚΗΦΑ είναι 577
> Διαθέσιμες θέσεις για εξυπηρέτηση: 137
Ανά ηλικιακές ομάδες, τα άτομα που σήμερα εξυπηρετούνται σε αυτής της μορφής δομές είναι:
> 182 στην ομάδα 18 – 30 ετών
> 174 στην ομάδα 31 – 40 ετών
> 103 στην ομάδα 41 – 50 ετών
> 116 στην ομάδα 50 ετών και άνω
Τα ΚΗΦΑ σε κάποιες περιπτώσεις δεν μπορούν να στηρίξουν κάποια περιστατικά, με τους οργανωμένους γονείς να τονίζουν την ανάγκη που υπάρχει για να βρεθεί λύση σε αυτό το πρόβλημα. Για να μπορούν περισσότεροι συνάνθρωποί μας να εντάσσονται στα Κέντρα αυτά, στα οποία πέραν της ημερήσιας φροντίδας να μπορούν και να απασχολούνται.
Σχετικά με την απασχόληση ατόμων με αναπηρίες και άλλες ειδικές ανάγκες, για κάποια από αυτά τα ΚΗΦΑ σε συνεργασία με επαγγελματικούς φορείς και με το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης, τα στέλνει για επαγγελματική κατάρτιση με στόχο να εργοδοτηθούν στο μέλλον στους κλάδους που έχουν καταρτιστεί από τα σχολεία τους.
Οι τομείς στην αγορά εργασίας που συνήθως απασχολούνται άτομα που βρίσκονται σε ΚΗΦΑ είναι, μεταξύ άλλων, σε ξενοδοχεία, καφετέριες, περίπτερα, βιβλιοπωλεία, δημαρχεία, αρτοποιεία, υπεραγορές, τυπογραφεία και κομμωτήρια.
Τα προγράμματα που παρέχουν τα ΚΗΦΑ στο πλαίσιο της φροντίδας και της απασχόλησης είναι, μεταξύ άλλων: Επισκέψεις και εκδρομές, συμμετοχή στους ειδικούς ολυμπιακούς αγώνες, μαθήματα υγιεινής φροντίδας, μαγειρική, ζαχαροπλαστική, χορός, μουσική, ζωγραφική, νοσηλευτική φροντίδα, ηλεκτρονικούς υπολογιστές καθώς και εξάσκηση στο PECS που είναι η επικοινωνία μέσω ανταλλαγής εικόνων.
Ανάμεσα στα θεραπευτικά προγράμματα που προσφέρονται είναι: Χοροθεραπεία, μουσικοκινητική, κλινικός ψυχολόγος, ψυχοθεραπεία, ιπποθεραπεία, μουσικοθεραπεία, ειδική εκπαίδευση, φυσιοθεραπεία, λογοθεραπεία, εργοθεραπεία και υδροθεραπεία/κολύμπι.
Ο ρόλος των Σπιτιών στην Κοινότητα
Ένα σημαντικό μέρος της έρευνας της ΠΟΣΥΓΟΠΕΑ είναι και τα Σπίτια στην Κοινότητα. Σε αυτά φιλοξενούνται και το βράδυ άτομα με ειδικές ανάγκες και όπως μας έχει αναφέρει ο κ. Αυγουστίνου τα περισσότερα από αυτά διαμένουν εκεί σε μια προσπάθεια να μπορούν να αυτοφροντίζονται και να διαβιούν αυτόνομα όταν οι γονείς ή άλλα μέλη της οικογένειάς τους τα οποία τους φροντίζουν είτε δεν θα μπορούν βιολογικά να το κάνουν, είτε θα έχουν αποβιώσει.
Σήμερα, υπάρχουν εννέα Σπίτια στην Κοινότητα και ο μέγιστος αριθμός φιλοξενουμένων είναι τα 51 άτομα. Φιλοξενούν 49 και όπως προκύπτει από την έρευνα, υπάρχει αναγκαιότητα για ίδρυση επιπρόσθετων εννέα Σπιτιών καθώς υπάρχει ανάγκη για φιλοξενία επιπλέον 60 ανθρώπων.
