Η πρόοδος στα ευρωτουρκικά είναι αλληλένδετη με τις εξελίξεις στο Κυπριακό ήταν η υπόδειξη του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν προς τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Για τη συνομιλία Μακρόν-Ερντογάν ενημερώθηκε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης από τον Γάλλο ομόλογό του στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.
Η συνάντηση Μακρόν-Ερντογάν πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ που έγινε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη η συζήτηση Μακρόν – Ερντογάν για το Κυπριακό έγινε μέσα στο πλαίσιο της εκφρασθείσας από τον κ. Ερντογάν προς τον Γάλλο Πρόεδρο επιθυμίας για ουσιαστική πρόοδο και ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων, που αποτελεί στρατηγικό στόχο του Προέδρου Ερντογάν.
Γιατί είναι ικανοποιημένος ο ΠτΔ
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης εξέφρασε ικανοποίηση για το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Γαλλίας αναφέρθηκε, όπως είπε, στο ότι η ουσιαστική πρόοδος στις ευρωτουρκικές σχέσεις περνά μέσα από το Κυπριακό και θα πρέπει να αξιοποιηθεί η παρούσα συγκυρία με την πρωτοβουλία του ΓΓ του ΟΗΕ, τον διορισμό Ειδικού Απεσταλμένου από πλευράς της ΕΕ έτσι ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες οι οποίες θα επιτρέψουν να υπάρξει ουσιαστική συγκεκριμένη πρόοδος στα ευρωτουρκικά.
- Ερωτηθείς αν ενημερώθηκε κατά πόσον κατά τη συνομιλία Μακρόν-Ερντογάν ειπώθηκε κάτι από πλευράς Τούρκου Προέδρου που να δείχνει τις προθέσεις της Άγκυρας ενόψει της άτυπης πολυμερούς στη Νέα Υόρκη ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε πως ο Γάλλος Πρόεδρος του μετέφερε τα όσα συζητήθηκαν, κάποια από τα οποία δεν μπορεί να δημοσιοποιήσει.
Είπε πως εκείνο που έχει περισσότερη σημασία είναι να δούμε στο πλαίσιο αυτής της επιθυμίας για εξελίξεις στα ευρωτουρκικά και να γίνει πλήρως κατανοητό ότι αυτό το θέμα περνά μέσα από το Κυπριακό. «Είναι θετικό το γεγονός ότι αυτό το μήνυμα μεταφέρθηκε από ένα από τα ισχυρά κράτη μέλη της ΕΕ, μόνιμο μέλος του Σ.Α. Από εκεί και πέρα θα δούμε αν όλα αυτά που μεταφέρθηκαν από τον κ. Ερντογάν προς τον Γάλλο Πρόεδρο θα αποδειχθούν στην πράξη», ανέφερε.
Τι θέλει να κερδίσει η Τουρκία
Ερωτηθείς αν θεωρεί ότι η επαφή αυτή έγινε και υπό το φως των επαφών του Ειδικού Απεσταλμένου της ΕΕ Γιοχάνες Χαν για το Κυπριακό, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε πως η δική του εκτίμηση σε σχέση με την εκφρασθείσα από τον κ. Ερντογάν θέση για ενίσχυση των σχέσεων της ΕΕ με την Τουρκία πηγάζει από τη μεγάλη επιθυμία της Τουρκίας να δει πρόοδο στο θέμα της τελωνειακής ένωσης, στο θέμα των φιλελευθεροποιήσεων εισόδου, στο θέμα της δραστηριοποίησης της ΕΤΕπ στην Τουρκία, αλλά την ίδια στιγμή και από τις συζητήσεις που γίνονται και τις εξελίξεις που βλέπουμε στην ΕΕ σε σχέση με την οικονομική ενίσχυση από πλευράς ΕΕ στα θέματα της άμυνας και της ασφάλειας για την Ευρώπη κάτι που ενδιαφέρει ιδιαίτερα την Τουρκία.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη η συζήτηση Μακρόν-Ερντογάν επικεντρώθηκε στα ευρωτουρκικά γιατί ήταν η επιθυμία της Τουρκίας.
Μακρά συζήτηση για άμυνα και ασφάλεια
Στις δηλώσεις του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε πως το πρώτο θέμα συζήτησης ήταν η άμυνα και η ασφάλεια όπου έγινε μια εκτενής συζήτηση που κράτησε γύρω στις τέσσερις ώρες. Οι ηγέτες της ΕΕ προέβησαν σε μια ανασκόπηση της προόδου των όσων έχουν συμφωνηθεί «σε σχέση με την ενίσχυση των δυνατοτήτων των κρατών μελών». Ο ΠτΔ υπογράμμισε πως η έκταση και η εξέλιξη της συζήτησης είναι ενδεικτικό της σημασίας που δίνουν οι ηγέτες της ΕΕ στο θέμα αυτό.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη όλα τα κράτη αντιλαμβάνονται πως «η επένδυση που θα κάνουμε στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας πρωτίστως πρέπει να βοηθήσει και την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία». Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο έγινε, μετά από παρέμβαση της Ελλάδας και της Κύπρου, μια ειδική προσθήκη στα συμπεράσματα όπου επισημαίνεται η αποφυγή εκμετάλλευσης από χώρες που απειλούν και παραβιάζουν τους κανόνες καλής γειτονίας. Αναφορά η οποία αφορά πρωτίστως την Τουρκία η οποία θέλει να αποκομίσει κέρδη από τον νέο αμυντικό σχεδιασμό της ΕΕ.
Γιατί είναι σημαντικό για την Κύπρο
Όσον αφορά την Κύπρο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι ολοκληρώθηκε ο εσωτερικός διάλογος ανάμεσα στα αρμόδια υπουργεία «για να αξιοποιήσουμε πλήρως τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία της ΕΕ». Αναφερόμενος στην κυπριακή αμυντική βιομηχανία ο Πρόεδρος σημείωσε τις προοπτικές που διανοίγονται και το γεγονός ότι κυπριακές εταιρείες συμμετέχουν σε προγράμματα άλλων χωρών.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης υπογράμμισε το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει συμπεριλάβει ειδική ρήτρα σε σχέση με την αγορά εξοπλισμών από τρίτες χώρες ότι θα πρέπει να υπάρξει 15% συμμετοχή, κυπριακών εταιρειών.
Μετανάστες και Σέγκεν
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε και στη συμμετοχή του στην ομάδα κρατών μελών της ΕΕ που ασχολούνται με το θέμα της μετανάστευσης. Εκεί παρουσίασε το νέο σχέδιο της Κυπριακής Δημοκρατία, «σχέδιο εθελούσιου επαναπατρισμού Σύρων που εφαρμόζεται από τις 2 Ιουνίου 2025». Όπως είπε ο ΠτΔ στις τρεις εβδομάδες που εφαρμόστηκε αυτό το πρόγραμμα το έχουν αξιοποιήσει γύρω στα 300 άτομα.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε στις προσπάθειες της Κύπρου για ένταξη στη ζώνη Σένγκεν εντός του 2026. Το θέμα αυτό συζητήθηκε τόσο κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος όσο και σε κατ’ ιδίαν επαφές που είχε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης με άλλους ηγέτες. Εξέφρασε την ικανοποίησή του για την θετική προσέγγιση που υπήρξε στο θέμα αυτό.
Το παράπονο για το ρόλο της ΕΕ
Στη διάρκεια του γεύματος εργασίας κεντρικό θέμα συζήτησης ήταν η κατάσταση στη Μέση Ανατολή με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη να μεταφέρει προς τα υπόλοιπα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την εκτίμηση που υπάρχει και στην περιοχή και ευρύτερα. Ότι δηλαδή η συμφωνία για τερματισμό των επιθέσεων ανάμεσα σε Ισραήλ και Ιράν επιτεύχθηκε λόγω της αμερικανικής παρέμβασης.
Ο ΠτΔ σημείωσε πως είναι μια περιοχή που γειτνιάζει με την ΕΕ και ως εκ τούτου η Ένωση θα πρέπει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Ο Πρόεδρος υπογράμμισε ότι αυτές οι προσπάθειες βρίσκουν αντίκρισμα σε επίπεδο ΕΕ και έδωσε ως παράδειγμα την πρόσκληση προς τον Πρόεδρο της Αιγύπτου να πάει στις Βρυξέλλες τον ερχόμενο Οκτώβρη για συναντήσεις με τους επικεφαλής των θεσμών.
