Ποινικές ευθύνες ενδέχεται να προκύπτουν όχι μόνο για φυσικά πρόσωπα αλλά και για δύο εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κυπριακή αγορά οχημάτων, σύμφωνα με το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής που διορίστηκε για να εξετάσει την υπόθεση των αερόσακων τύπου Takata. Το πόρισμα, βρίσκεται από χθες στο Τμήμα Καταπολέμησης Εγκλήματος για μελέτη κατά πόσο προκύπτουν ποινικά αδικήματα και φέρνει στο φως σοβαρές παραλείψεις, ενδεχόμενα αδικήματα και αλυσίδα ευθυνών που φέρεται να συνέβαλαν σε σειρά ατυχημάτων, περιλαμβανομένων δύο θανατηφόρων δυστυχημάτων και ενός σοβαρού τραυματισμού.
Η Επιτροπή ερεύνησε τέσσερις περιπτώσεις σοβαρών περιστατικών στην Κύπρο, με κοινό παρονομαστή την έκρηξη ελαττωματικών αερόσακων τύπου Takata, οι οποίοι εκσφενδόνιζαν μεταλλικά θραύσματα κατά την ενεργοποίησή τους.
24 Ιανουαρίου 2023: Ο 24χρονος Κυριάκος Όξυνος σκοτώθηκε όταν ο αερόσακος του οχήματος του εξερράγη, εκτοξεύοντας μεταλλικά αντικείμενα στο θώρακά του.
21 Οκτωβρίου 2024: Η 19χρονη Στυλιανή Γιωργαλλή έχασε τη ζωή της υπό παρόμοιες συνθήκες.
30 Ιουλίου 2017: Ο Αλέξανδρος Λούγκου υπέστη σοβαρά τραύματα, όταν ο αερόσακος του αυτοκινήτου εξερράγη και τον τραυμάτισε με θραύσματα μετά από σύγκρουση.
Σεπτέμβριος 2010: Αερόσακος αυτοκινήτου άνοιξε αναίτια.
Παρά το γεγονός ότι τα δυστυχήματα οφείλονταν σε έκρηξη των αερόσακων και όχι στη σφοδρότητα της σύγκρουσης, οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες φέρονται να μην ενεργοποίησαν κανέναν μηχανισμό πρόληψης ή ενημέρωσης του κοινού, σύμφωνα με το πόρισμα.
Η Ερευνητική Επιτροπή παραπέμπει στα άρθρα 205, 210 και 231 του Ποινικού Κώδικα, τα οποία αφορούν στα αδικήματα ανθρωποκτονίας, πρόκλησης θανάτου από αλόγιστη ή επικίνδυνη πράξη, καθώς και βαριάς σωματικής βλάβης. Κατά την Επιτροπή, η αλυσίδα παραλείψεων και αμέλειας ενδέχεται να στοιχειοθετεί τα εν λόγω αδικήματα για φυσικά πρόσωπα αλλά και εταιρείες, οι οποίες: α) Είχαν ή όφειλαν να έχουν γνώση για τον κίνδυνο των ελαττωματικών αερόσακων Takata, β) Είχαν καθήκον να λάβουν μέτρα αποτροπής ή μείωσης του κινδύνου, γ) Παρέλειψαν να προειδοποιήσουν τους χρήστες ή να λάβουν τα ενδεδειγμένα μέτρα.
Η αιτιώδης συνάφεια, σύμφωνα με την Επιτροπή, μεταξύ των πράξεων/ παραλείψεων και των δυστυχημάτων, «με αποτέλεσμα δύο νεαρά πρόσωπα να χάσουν τη ζωή τους και τρίτο να ρη συνάφεια».
Εταιρεία αντιπρόσωπος των εν λόγω αυτοκινήτων στην Κύπρο, καθώς και η ίδια ευρωπαϊκή εταιρεία, εμπλέκονται σε αστικές αγωγές που σχετίζονται με την αντικατάσταση ή μη των ελαττωματικών αερόσακων. Σε κάποιες περιπτώσεις, όπως καταγράφεται, οι ιδιοκτήτες οχημάτων δεν ενημερώθηκαν ή δεν προσήλθαν για την προβλεπόμενη ανάκληση. Σε άλλη υπόθεση, οι αντιπρόσωποι είχαν δεσμευτεί να καλύψουν τα έξοδα αντικατάστασης, παραδεχόμενοι ότι το πρόβλημα ήταν ήδη γνωστό σε σειρά μοντέλων.
Η Ερευνητική Επιτροπή στηλιτεύει τη στάση του Τμήματος Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ) και άλλων κρατικών υπηρεσιών, οι οποίες, αν και είχαν γνώση για την παγκόσμια ανάκληση εκατομμυρίων οχημάτων λόγω των επικίνδυνων αερόσακων, δεν έλαβαν επαρκή μέτρα προστασίας του κοινού, περιοριζόμενες στη διαβίβαση στοιχείων στους διανομείς.
Όπως επισημαίνει η Επιτροπή ενδεχομένως έχουν διαπραχθεί ποινικά αδικήματα όπως «της ανθρωποκτονίας (άρθρο 205 του ΠΚ) και/ή της πρόκλησης θανάτου λόγω αλόγιστης, απερίσκεπτης ή επικίνδυνης πράξης (άρθρο 210 του ΠΚ) που αφορούν στον θανάσιμο τραυματισμό του Κ. Όξυνου και της Στ. Γιωργαλλή, ως και το αδίκημα της πρόκλησης βαριάς σωματικής βλάβης του άρθρου 231 του ΠΚ που αφορά τον Α. Λούγκου».
Όπως ήδη σημειώνει, η Επιτροπή, για ευνόητους λόγους, δεν προχώρησε σε περαιτέρω ανάπτυξη της απάντησης της εν είδει δικαστικής απόφασης. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι υπό «τα περιστατικά που περιβάλλουν τους θανάτους των δύο νεαρών προσώπων και τον σοβαρό τραυματισμό του τρίτου, λόγω έκρηξης του αερόσακου των οχημάτων, που οδηγούσαν, ενδέχεται να εμπλέκονται στα αδικήματα των άρθρων 205, 210 και 231 του ΠΚ όσοι (α) είχαν αντίληψη ή όφειλαν να έχουν αντίληψη του κινδύνου (Τμήμα Οδικών Μεταφορών και Διανομείς του Κατασκευαστή) που διέτρεχαν οι χρήστες οχημάτων εφοδιασμένων με αερόσακους Takata, και (β) οι οποίοι είχαν καθήκον ενέργειας για λήψη μέτρων μείωσης ή αποτροπής του κινδύνου και (γ) παρέλειψαν και/ή αμέλησαν και/ή αδιαφόρησαν να εκπληρώσουν το καθήκον ενέργειας, προειδοποιώντας αυτούς που κινδύνευαν και λαμβάνοντας μέτρα μείωσης ή αποτροπής του κινδύνου».
Πέραν από τις οικογενειακές τραγωδίες…
Η υπόθεση έλαβε δημόσιες διαστάσεις κυρίως μετά την τραγική απώλεια του Κ. Όξυνου, όταν η οικογένειά του ανέλαβε πρωτοβουλίες και προκάλεσε την κινητοποίηση του πολιτικού συστήματος. Αντίθετα, σε προηγούμενα περιστατικά όπως του Α. Λούγκου, δεν δόθηκε καμία δημοσιότητα ούτε υπήρξε αντίδραση από το κράτος.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι συνθήκες, υπό τις οποίες συνέβησαν τα τρία δυστυχήματα, δεν αμφισβητούνται. «Όπως δεν αμφισβητείται και το γεγονός ότι η εμπλοκή αυτή καθαυτή των τριών oχημάτων στα υπό αναφορά δυστυχήματα ήταν τέτοια που δεν δικαιολογούσε τον σοβαρό τραυματισμό του 19χρονου (τότε) Α. Λούγκου και τον θανάσιμο τραυματισμό των Κ. Όξυνου και Στ. Γεωργαλλή. Αιτία του σοβαρού τραυματισμού του Α. Λούγκου και του θανάσιμου τραυματισμού των άλλων δύο νεαρών προσώπων -ηλικίας 24 και 19 ετών αντίστοιχα- ήταν η εκτόξευση μεταλλικών θραυσμάτων λόγω της έκρηξης του αερόσακου των oχημάτων που οδηγούσαν.
