Τεράστιες διαστάσεις έχει λάβει στην Κύπρο το πρόβλημα του υπερπληθυσμού αδέσποτων γατών, με τις αρχές να αναζητούν λύσεις για τον περιορισμό τους. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, για κάθε κάτοικο της χώρας αντιστοιχεί τουλάχιστον μία αδέσποτη γάτα, ενώ ακτιβιστές εκτιμούν ότι ο πραγματικός αριθμός είναι κατά εκατοντάδες χιλιάδες μεγαλύτερος.
Στα τέλη Σεπτεμβρίου, η κοινοβουλευτική επιτροπή Περιβάλλοντος ενημερώθηκε ότι το υφιστάμενο πρόγραμμα στείρωσης δεν επαρκεί για να αντιμετωπίσει την εκρηκτική αύξηση του πληθυσμού των γατών.
«Είναι ένα καλό πρόγραμμα, αλλά πρέπει να επεκταθεί», δήλωσε η Επίτροπος Περιβάλλοντος Αντωνία Θεοδοσίου, εξηγώντας ότι σήμερα πραγματοποιούνται μόλις 2.000 στειρώσεις ετησίως, με προϋπολογισμό περίπου 100.000 ευρώ.
Αν και δεν υπάρχουν επίσημα συγκριτικά στοιχεία, η Θεοδοσίου τόνισε ότι η Κύπρος έχει αποκτήσει τη φήμη χώρας με εξαιρετικά υψηλό πληθυσμό γατών σε σχέση με τους κατοίκους της.
«Πρέπει να υπάρξει ένα σχέδιο»
Απάντες συμφωνούν ότι θα πρέπει να υπάρξει ένα συγκροτημένο σχέδιο, πέρα από την αύξηση της χρηματοδότησης.
Η απόφαση της Υπουργού Περιβάλλοντος Μαρίας Παναγιώτου, σχετικά με την αύξηση της χρηματοδότησης για τη στείρωση αιλουροειδών σε 300.000 ευρώ ετησίως που ανακοινώθηκε ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Ζώων στις 4 Οκτωβρίου, έγινε δεκτή ως ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός.
Ωστόσο, ο Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος, προειδοποίησε να μην βασιζόμαστε μόνο στα χρήματα. «Πρέπει να υπάρχει ένα σχέδιο», είπε. «Δεν μπορούμε απλά να προχωρήσουμε με τις στειρώσεις χωρίς να έχουμε ένα σχέδιο», πρόσθεσε.
Δεδομένης της θηρευτικής φύσης των γατών, ο μεγάλος πληθυσμός τους όχι μόνο θα μπορούσε να προκαλέσει καταστροφές στο οικοσύστημα του νησιού, αλλά και να δημιουργήσει αδικαιολόγητη ταλαιπωρία στα αδέσποτα αιλουροειδή που περιφέρονται σε δρόμους γεμάτους αυτοκίνητα αναζητώντας τροφή και καταφύγιο.
Η ιστορία των γατών στην Κύπρο
Η Κύπρος έχει μακρά ιστορία ως έθνος που αγαπά τις γάτες, όπου τα καταστήματα με τροφές για γάτες και τα συγκροτήματα από μικρά σπιτάκια είναι συνηθισμένο θέαμα κατά μήκος των δημοφιλών πεζοδρομίων.
Πριν από δύο δεκαετίες, Γάλλοι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν κάτι που θεωρούν ως την παλαιότερη ένδειξη για την ύπαρξη οικόσιτων γατών σε ένα νεολιθικό χωριό ηλικίας 9.500 ετών. Βρήκαν τα οστά μιας γάτας κοντά στα οστά ενός ανθρώπου, γεγονός που υποδηλώνει ότι θάφτηκαν μαζί.
Σε αυτή τη μακρά ιστορία της σχέσης μεταξύ ανθρώπων και γατών έρχεται να προστεθεί ο μύθος της Αγίας Ελένης από τον 4ο αιώνα, η οποία, αφού βρήκε τον Αληθινό Σταυρό στους Αγίους Τόπους, έφερε μαζί της δύο πλοία γεμάτα γάτες για να αντιμετωπίσει μια επιδημία φιδιών. Ένα μοναστήρι που χρησιμεύει ως καταφύγιο για τις γάτες, ο Άγιος Νικόλαος των Γατών, υπάρχει ακόμα και σήμερα.
Με τον τουρισμό να αποτελεί βασικό οικονομικό μοχλό για την Κύπρο, οι γάτες του νησιού έχουν γίνει σημαντικό αξιοθέατο για τα εκατομμύρια των επισκεπτών που καταφθάνουν στο νησί κάθε χρόνο. Οι καλοταϊσμένες γάτες είναι ένα συνηθισμένο θέαμα, καθώς συχνά τις βλέπει κανείς να τρώνε τα αποφάγια που τους προσφέρουν οι επισκέπτες στα πολυάριθμα εστιατόρια όπου τους αρέσει να συχνάζουν.

Γάτες σε αφθονία
Ο Δημήτρης Επαμεινώντας, πρόεδρος της Κτηνιατρικής Ένωσης, αποδίδει την εκρηκτική αύξηση του πληθυσμού στην ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή, ιδίως σε αστικές περιοχές με υψηλή συγκέντρωση πληθυσμού, και στο γεγονός ότι όλο και περισσότερα γατάκια επιβιώνουν μετά τη γέννησή τους, χάρη στη φροντίδα που τους προσφέρουν απλοί πολίτες.
Το τρέχον κρατικό πρόγραμμα διανέμει τα κονδύλια του σε δήμους, οι οποίοι με τη σειρά τους χρηματοδοτούν ιδιώτες κτηνιάτρους για να στειρώνουν γάτες που φέρνουν ομάδες προστασίας των ζώων.
Οι αρχές αναγνωρίζουν ότι το πρόγραμμα είναι αναποτελεσματικό.
Οι κρατικές Κτηνιατρικές Υπηρεσίες της χώρας, που είναι υπεύθυνες για τις στειρώσεις, παραδέχτηκαν ότι οι δυνατότητες του προγράμματος είναι «μικρότερες από τις πραγματικές ανάγκες». Προκειμένου να επανεκτιμήσει πού θα μπορούσαν να αναδιανεμηθούν τα διαθέσιμα κονδύλια, ζήτησε από τις τοπικές αρχές να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με τις περιοχές όπου συγκεντρώνονται μεγάλοι αριθμοί αδέσποτων γατών.

Ο Ηλίας Δημητρίου, που διευθύνει το ιδιωτικό καταφύγιο «Φίλοι των Γατών της Λάρνακας», δήλωσε ότι ο τριπλασιασμός των κονδυλίων για τη στείρωση δεν θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα, εκτός αν προσληφθούν περιβαλλοντολογικές οργανώσεις που διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία για να συλλέξουν τις γάτες για στείρωση.
Η Ελένη Λοϊζίδου, επικεφαλής της Cat Alert, μιας εθελοντικής οργάνωσης που φροντίζει αδέσποτα ζώα στη Λευκωσία, δήλωσε ότι οι πρόσφατες προσπάθειες της οργάνωσής της να περισυλλέξει 397 αδέσποτες γάτες από το κέντρο της πόλης ήταν μια σταγόνα στον ωκεανό και ότι πολύ λίγες θηλυκές γάτες στειρώνονται, εν μέρει λόγω της δυσκολίας να πιαστούν οι αδέσποτες γάτες.
«Υπάρχουν λύσεις»
Ο Επαμεινώνδας, πρόεδρος της Κτηνιατρικής Ένωσης, δήλωσε ότι ο πληθυσμός των γατών στην Κύπρο μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο σε μόλις τέσσερα χρόνια. Αυτό θα ήταν εφικτό, είπε, αν οι αρχές καταρτίσουν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στείρωσης που θα θέσει τις ιδιωτικές κλινικές στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας, προσφέροντας δωρεάν στείρωση χωρίς τη γραφειοκρατία που περιπλέκει τη διαδικασία.
«Οι άνθρωποι θα έχουν μεγαλύτερο κίνητρο να στειρώνουν τις γάτες τους αν τους διευκολύνουμε να το κάνουν», είπε.

Η ένωσή του έχει προτείνει ένα σχέδιο που θα εντοπίζει τα κύρια κέντρα συγκέντρωσης γατών, όπου οι αρχές θα μπορούν να τις μαζεύουν και να τις μεταφέρουν για στείρωση σε καθορισμένους κτηνιάτρους. Η πρωτοβουλία περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας εφαρμογής για smartphone που θα επιτρέπει σε οποιονδήποτε να βοηθά τις αρχές να εντοπίζουν τέτοιες μεγάλες συγκεντρώσεις γατών.
Σύμφωνα με τον Επαμεινώνδα, το κράτος μπορεί να αποφύγει να αναλάβει το πλήρες κόστος του προγράμματος δημιουργώντας ένα ταμείο στο οποίο μπορούν να συνεισφέρουν ιδιώτες και επιχειρήσεις. Η ανακοίνωση του υπουργού για την τριπλασιασμό του προϋπολογισμού για τη στείρωση, είπε, θα μπορούσε να λειτουργήσει ως σημαντικό κίνητρο για περισσότερες εταιρικές δωρεές.
Το κόστος στείρωσης μιας θηλυκής αδέσποτης γάτας στην Κύπρο είναι 55 ευρώ (64 δολάρια), το οποίο αυξάνεται στα 120 ευρώ για τις οικόσιτες γάτες που φέρνουν οι ιδιοκτήτες τους, καθώς λαμβάνουν πιο εξειδικευμένη φροντίδα.
Η Θεοδοσίου, επίτροπος περιβάλλοντος, δήλωσε ότι το προσωπικό της έχει εργαστεί σε μια μακροπρόθεσμη στρατηγική που θα φέρει σε επαφή την κυβέρνηση, τους περιβαλλοντολόγους και τους εθελοντές, με σκοπό τον ακριβή υπολογισμό του πληθυσμού των γατών και την προετοιμασία του εδάφους για ένα πρόγραμμα μαζικής στείρωσης. Το σχέδιο θα νομιμοποιήσει επίσης τα ιδιωτικά καταφύγια γατών.
«Υπάρχουν λύσεις», δήλωσε η Λοϊζίδου, επικεφαλής της Cat Alert.
CNN.gr