Ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου συμμετείχε στο φετινό Φεστιβάλ της Αβινιόν, ένα από τα σημαντικότερα θεατρικά φεστιβάλ διεθνώς.
Κάθε Ιούλιο, η ιστορική πόλη της Αβινιόν, στη νότια Γαλλία, μετατρέπεται σε μια τεράστια σκηνή που φιλοξενεί παραστάσεις θεάτρου, χορού και περφόρμανς από όλο τον κόσμο.
Το Φεστιβάλ, που ιδρύθηκε το 1947 από τον σκηνοθέτη Ζαν Βιλάρ, αποσκοπεί στη διάδοση της τέχνης και την ανάδειξη σύγχρονων φωνών. Περιλαμβάνει το επίσημο πρόγραμμα (“In”) με καταξιωμένες διεθνείς παραγωγές, καθώς και το παράλληλο πρόγραμμα (“Off”), στο οποίο συμμετέχουν εκατοντάδες ανεξάρτητες ομάδες.
Η Αβινιόν δεν αποτελεί απλώς τόπο παραστάσεων, αλλά έναν ζωντανό χώρο πολιτιστικής ανταλλαγής, δημιουργικού διαλόγου και καλλιτεχνικού πειραματισμού, προσελκύοντας κάθε χρόνο χιλιάδες θεατές και δημιουργούς.
Η Λειτουργός Θεατρικής Ανάπτυξης του ΘΟΚ και Μέλος του ΔΣ του European Theatre Convention (ETC), Μαρίνα Μαλένη, είχε ρόλο οικοδέσποινας σε σημαντική συζήτηση που διοργανώθηκε στο πλαίσιο της Συνόδου των Θεάτρων της Ευρώπης, με θέμα «Δημοκρατία, Ελευθερία και Νέες Φωνές», η τρίτη κατά σειρά συζήτηση της πρωτοβουλίας European Theatre Talks.
Η M. Μαλένη συντόνισε τρία πάνελ με εκλεκτούς ομιλητές, συζητώντας την περιορισμένη ελευθερία των δημιουργών σε χώρες με ακροδεξιές κυβερνήσεις, παραδείγματα λογοκρισίας, καθώς και τις πρωτοβουλίες που ενισχύουν τις νέες φωνές, προσφέροντας ελευθερία και ευκαιρίες συνεργασίας. Ζητήθηκε επίσης η θεσμοθέτηση πλαισίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διασφάλιση της καλλιτεχνικής ελευθερίας.
Έλαβαν μέρος:
Ο Ελβετός σκηνοθέτης, θεατρικός συγγραφέας, κινηματογραφιστής και θεωρητικός Μίλο Ράου, μια από τις πιο ριζοσπαστικές και επιδραστικές μορφές του σύγχρονου ευρωπαϊκού θεάτρου. Είναι γνωστός για το αιχμηρό, πολιτικά φορτισμένο έργο του, που συνδυάζει πραγματικά γεγονότα με θεατρική αναπαράσταση, προκαλώντας βαθύ προβληματισμό γύρω από ζητήματα εξουσίας, δικαιοσύνης, τραύματος και συλλογικής μνήμης.
Έχει επίσης αναπτύξει μια καλλιτεχνική γλώσσα που κινείται ανάμεσα στο θέατρο, το ντοκιμαντέρ και την πολιτική δράση. Ο Μίλο Ράου, καλλιτεχνικός διευθυντής του Wiener Festwochen (Αυστρία), υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη επίσημης προστασίας, όπως η Ευρωπαϊκή Συνθήκη για την Καλλιτεχνική Ελευθερία, όπως περιγράφεται στη Διακήρυξη της Μπρατισλάβας για την προστασία των καλλιτεχνών που διώκονται γιατί δεν έχουν «τη σωστή άποψη».
Ο Μάριο Μπανούσι (Αλβανία/ Ελλάδα), ένας από τους πιο συναρπαστικούς νέους δημιουργούς στο σύγχρονο ελληνικό και ευρωπαϊκό θέατρο, έχει ήδη καθιερωθεί ως σκηνοθέτης και performer, με βαθιά προσωπική και ατμοσφαιρική γλώσσα που προκύπτει από τη συνύπαρξη βιωμάτων με εικαστική και σωματική έκφραση. Με εμφανίσεις σε σημαντικές σκηνές στην Ελλάδα και το εξωτερικό παρά το ότι δεν έχει κλείσει ακόμα τα 30, αλλά και με παράσταση στο Φεστιβάλ της Αβινιόν 2025, ο Μπανούσι μέσα από σιγή, εικόνες και βίωμα δημιουργεί μια θεατρική γλώσσα ποιητική, σωματική και βαθιά συγκινητική, εξερευνώντας τη μνήμη, την ταυτότητα και τις σχέσεις της οικογένειας.
H καταξιωμένη καλλιτεχνική διευθύντρια και στέλεχος θεάτρου με διεθνή παρουσία Κλαούντια Μπελκιόρ, καλλιτεχνική διευθύντρια του Centro Cultural de Belém στη Λισαβόνα, πρόεδρος του Teatro Nacional D. Maria II στην πορτογαλική πρωτεύουσα από το 2015 έως το 2022, και πρόεδρος του ETC (από τον Νοέμβριο του 2023) του μεγαλύτερου ευρωπαϊκού δικτύου δημοσίων θεάτρων για θητεία δύο ετών, με όραμα συμπερίληψης, βιωσιμότητας, ψηφιακής μετάβασης και αμφιπολιτισμικής πολιτισμικής ανταλλαγής, τόνισε την σημασία του διαλόγου και της αλληλεγγύης.
Η ΕΕ εκπροσωπήθηκε σε υψηλότατο επίπεδο, από τον Γκέοργκ Χάουσλερ, διευθυντή και αναπληρωτή γενικό διευθυντή στη Γενική Διεύθυνση Εκπαίδευσης, Νεολαίας, Αθλητισμού και Πολιτισμού (DG EAC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συγκεκριμένα, είναι υπεύθυνος για τον τομέα Πολιτισμού, Δημιουργικότητας και Αθλητισμού, και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον άκουσε και συζήτησε απόψεις πρόσωπο με πρόσωπο με τους εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Θεάτρου. Συμμετείχε και στα τρία πάνελ και μίλησε για το επερχόμενο Culture Compass της ΕΕ, τονίζοντας πως τα θέματα που συζητούνται θα είναι στο επίκεντρο του Compass υπογραμμίζοντας την ανάγκη οι θεατρικοί δημιουργοί να έχουν ισχυρότερη φωνή στη χάραξη πολιτιστικής πολιτικής.
Τα αδέλφια, καλλιτέχνες Λουάντα & Πάμπλο Καζέλα (Βραζιλία/ Βέλγιο) μίλησαν μέσω οπτικογραφημένης παρέμβασης για το δικό τους τρόπο δουλειάς και το έργο τους, αλλά και τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα, Prospero New European Wave που στηρίζει καθιερωμένους καλλιτέχνες στο διεθνές τους άνοιγμα. Η Λουάντα είναι συγγραφέας, περφόρμερ και σκηνοθέτις από το Σάο Πάολο με έδρα τη Γάνδη ενώ ο Πάμπλο είναι διακεκριμένος συνθέτης, τραγουδοποιός και πολυοργανίστας.
Ο Ντάτα Ταβάτζε, σκηνοθέτης και χορογράφος στο Βασιλικό Θέατρο της Γεωργίας μίλησε για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες του θεάτρου όπως λογοκρισία, φυλάκιση και σωματική βία. Μοιράστηκε εμπειρίες από επιθέσεις ενώ δημιουργούσε και παρουσίαζε την παραγωγή του «Liberté», αλλά συνάμα επιβεβαίωσε πως βήματα όπως αυτό του EuropeanTheatre Talks, βοηθούν να παραμένουν ενωμένοι οι άνθρωποι του θεάτρου, δίνοντας τεράστια ελπίδα.
Ο Σερζ Ρανγκονί, καλλιτεχνικός Διευθυντής του Théâtre de Liège (Βέλγιο) και μέλος του ΔΣ του ΕΤC, ο οποίος ηγείται του προγράμματος Prospero, το οποίο παρουσίασε ως παράδειγμα τρόπου προώθησης του διαλόγου και της διεθνούς επικοινωνίας/ συνεργασίας. Η πλατφόρμα ProsperoNew European Wave (Prospero NEW) εστιάζει στη στήριξη καταξιωμένων καλλιτεχνών προκειμένου να αναδείξουν την καριέρα τους σε διεθνές επίπεδο. Μέσα από το δίκτυο Prosperoκαι για τα επόμενα τέσσερα χρόνια θα επιλέγονται 40 καλλιτέχνες από τους εταίρους της πλατφόρμας για να διευρύνουν τους ορίζοντές τους διεθνώς.
Η γενική διευθύντρια της Συνόδου των Θεάτρων της Ευρώπης, Χάιντι Γουάιλι, έδωσε τις απαιτούμενες προεκτάσεις τονίζοντας τη σημαντικότητα των ενεργειών του δικτύου να παραμένει ο διάλογος ανοιχτός, τόσο ανάμεσα στα θέατρα της Ευρώπης αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να βελτιώνονται οι συνθήκες και να ενισχύονται οι προσπάθειες αντίστασης σε οποιασδήποτε επιβολή. Ανακοίνωσε δε τη δημοσίευση των εκδόσεων Fabulamundi– New Voices Casebooks, από το ETC, που στοχεύουν στην ενδυνάμωση ανερχόμενων καλλιτεχνών δημιουργώντας ποικίλα θεατρικά οικοσυστήματα και ουσιαστικό εργαλείο μεθοδολογίας θεατρικής γραφής, προκειμένου να διευρυνθεί η πολυφωνία.
Η συνάντηση στην Αβινιόν αποτέλεσε το εφαλτήριο για στενότερη συνεργασία, αλληλεγγύη και ενδυνάμωση των σχέσεων ανάμεσα στα θέατρα της Ευρώπης αλλά και με τα κέντρα λήψης αποφάσεων.
Ο ΘΟΚ δηλώνει δυναμικά το παρών του στα κέντρα διακίνησης ιδεών αλλά και καλλιτεχνικών προβληματισμών που επηρεάζουν τις αποφάσεις της Ευρώπης.
