Η προσπάθεια δημιουργίας νέας Συνεργατικής Τράπεζας αποτελεί «πολύ δύσκολο εγχείρημα», ανέφερε ο Έφορος Υπηρεσίας Συνεργατικών Εταιρειών Κύπρος Πρωτοπαπάς κατά την παρουσίαση του προϋπολογισμού της Υπηρεσίας για το 2026 στην Επιτροπή Οικονομικών. Τόνισε ότι, παρά τις αυξημένες προκλήσεις, υπάρχει η αναγκαιότητα για την παρουσία ενός υγιούς συνεργατικού τραπεζικού φορέα στην οικονομία, εκφράζοντας αισιοδοξία για την προοπτική υλοποίησης.
Υψηλές απαιτήσεις κεφαλαίου και ευρωπαϊκή εποπτεία
Ο Έφορος εξήγησε ότι οι βασικές δυσκολίες αφορούν τις ιδιαίτερα αυστηρές εποπτικές απαιτήσεις της ΕΕ, σημειώνοντας ότι για κάθε χορήγηση 100 ευρώ δανείου, τα 15 ευρώ πρέπει να καλύπτονται από ίδια κεφάλαια. Υπογράμμισε ότι η νέα τράπεζα δεν μπορεί να λειτουργήσει με το «παλιό μοντέλο», ενώ επανέλαβε ότι η πολιτική στήριξη είναι χρήσιμη, αλλά όχι η πολιτική ανάμειξη.
Διευκρίνισε επίσης ότι η εποπτεία τυχόν νέου ιδρύματος θα ανήκει στην Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, με την Υπηρεσία του να προσφέρει καθοδήγηση στους φορείς που εργάζονται για τη σύστασή του.
Προϋπολογισμός και λειτουργικά στοιχεία της Υπηρεσίας
Ο προϋπολογισμός της Υπηρεσίας Συνεργατικών Εταιρειών υπερβαίνει τα 3 εκατ. ευρώ, ενώ οι πραγματικές δαπάνες φτάνουν περίπου τα 1,5 εκατ. ευρώ. Από τους οργανικούς υπαλλήλους, 13 υπηρετούν στην Υπηρεσία και 17 είναι αποσπασμένοι σε άλλες δομές.
Ο ρόλος της Υπηρεσίας περιλαμβάνει την υποστήριξη και εποπτεία συνεργατικών εταιρειών, την ενίσχυση της κοινωνικής εταιρικής ευθύνης και την εφαρμογή του νόμου περί κοινωνικών επιχειρήσεων.
Εμπορικές συνεργατικές εταιρείες: Το 90% σε θετική πορεία
Παρά τις δυσκολίες προηγούμενων ετών, ο Έφορος ανέφερε ότι οι συνεργατικές εμπορικές εταιρείες καταγράφουν σημαντική ανάκαμψη. Λειτουργούν 55 εταιρείες, μεταξύ των οποίων:
- ΣΕΔΕΓΕΠ Αστρομερίτη, με τζίρο άνω των 50 εκατ. ευρώ, περισσότερους από 100 εργαζομένους και σημαντικές εξαγωγές.
- ΣΟΠΑΖ, με κύκλο εργασιών που υπερβαίνει τα 100 εκατ. ευρώ.
Ο κ. Πρωτοπαπάς σημείωσε ότι «το 90% των εταιρειών πάει καλά», προσθέτοντας ότι ο εύκολος δανεισμός των προηγούμενων δεκαετιών αποτέλεσε μειονέκτημα για τον χώρο.
Ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου
Η Υπηρεσία έχει ετοιμάσει νομοσχέδιο που βρίσκεται στη Νομική Υπηρεσία και προβλέπει:
- δυνατότητα εγγραφής νομικών προσώπων ως μελών συνεργατικών εταιρειών,
- μείωση απαιτούμενων μελών σύστασης από 12 σε 5,
- βελτιώσεις στην εταιρική διακυβέρνηση.
Χαμηλό ενδιαφέρον για κοινωνικές επιχειρήσεις
Παρά την ισχύ του πλαισίου για τις κοινωνικές επιχειρήσεις, το ενδιαφέρον παραμένει μειωμένο, κυρίως λόγω των αυστηρών προϋποθέσεων, όπως η υποχρεωτική μεταφορά 80% των κερδών σε μη διανεμητέα αποθεματικά. Από τις αρχικές έξι εκδηλώσεις ενδιαφέροντος, έχουν απομείνει τρεις αιτήσεις.
Προγραμματίζεται διάσκεψη Τύπου και εκστρατεία ενημέρωσης για αύξηση συμμετοχής, μετά και τα νέα κίνητρα που εγκρίθηκαν.
Κοινοβουλευτικές τοποθετήσεις: Στήριξη στον συνεργατισμό
Βουλευτές από όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα εξέφρασαν στήριξη στο συνεργατικό μοντέλο:
- Χρύσης Παντελίδης (ΔΗΚΟ): χαρακτήρισε την πορεία των εμπορικών συνεργατικών εταιρειών «αισιόδοξο μήνυμα» και επανέλαβε τη στήριξη στην προσπάθεια δημιουργίας νέας τράπεζας, υπό υγιείς βάσεις.
- Χάρης Γεωργιάδης (ΔΗΣΥ): έκανε λόγο για αξιοσημείωτη προσπάθεια και ανάδειξη του «καλού προσώπου του Συνεργατισμού».
- Ανδρέας Καυκαλιάς (ΑΚΕΛ): τόνισε ότι ο συνεργατισμός στηρίζεται διακομματικά και ζήτησε ενημέρωση για τη στρατηγική ανάπτυξης και τις συνέργειες με το πλαίσιο κοινωνικών επιχειρήσεων.
- Αλέκος Τρυφωνίδης (ΔΗΠΑ-Συνεργασία): υπογράμμισε τη σημασία των συνεργατικών για την αγροτική οικονομία, ξεχωρίζοντας τη ΣΕΔΕΓΕΠ Αστρομερίτη και τη ΣΕΔΙΓΕΠ Σωτήρας ως πρότυπα για παραγωγούς και τοπικές κοινωνίες
ΚΥΠΕ
