Μηνύματα προς την Τουρκία με άξονα το Κυπριακό έστειλαν ο Κύπριος Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος και Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Κάγια Κάλας. Αμφότεροι στις τοποθετήσεις του μετά τη συνάντηση που είχαν την Τετάρτη αναφέρθηκαν τόσο στο ρόλο που παίζει η Τουρκία στην περιοχή αλλά και για το πως μπορούν οι σχέσεις Άγκυρας και Βρυξελλών να αναβαθμιστούν μέσω της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό.
Θα της συμπεριφερθεί στα ίσα
Αναφερόμενος ειδικά στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας ο ΥΠΕΞ Κωνσταντίνος Κόμπος σημείωσε πως ενώ η χώρα παραμένει υποψήφια χώρα «οι διαπραγματεύσεις έχουν παγώσει από το 2018». Για να τονίσει στη συνέχεια τα εξής: «Οποιαδήποτε πρόοδος στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας μπορεί να αναμένεται μόνο υπό την προϋπόθεση του σεβασμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών μελών της ΕΕ».
Ο Κ. Κόμπος σημείωσε την επιβεβαίωση από πλευράς ΕΕ ότι «οι σχέσεις με την Τουρκία μπορούν να ενισχυθούν περαιτέρω υπό την προϋπόθεση της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού, στο πλαίσιο μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως περιγράφεται στις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών».
Συνεχίζοντας για το Κυπριακό εξέφρασε εκτίμηση για τη συνεχή υποστήριξη της ΕΕ σημειώνοντας ότι αυτή «δεν είναι μόνο ευπρόσδεκτη, αλλά και απαραίτητη». Ανέφερε ακόμα ότι «έχουμε επίσης υποστηρίξει ενεργά την ενισχυμένη συμμετοχή της ΕΕ στη διαδικασία και, προς τον σκοπό αυτό, χαιρετίσαμε τον διορισμό του κ. Johannes Han ως ειδικού απεσταλμένου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αναμένουμε ότι αυτή η εξέλιξη θα έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στις προσπάθειές μας για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων».
Ούτε Τουρκία ούτε ΕΕ θα διοικούν το νησί
Θέση η οποία απαντά και σε σειρά αιτιάσεων της τουρκική πλευράς πήρε η Κάγια Κάλας κατά τις δηλώσεις της. Αφού επαναβεβαίωσε την υποστήριξη της ΕΕ στη διαδικασία υπό τον ΟΗΕ για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του κυπριακού προβλήματος, η κ. Κάλλας σημείωσε ότι «δεν είναι ούτε η Τουρκία ούτε η ΕΕ που θα διοικούν το νησί της Κύπρου στο μέλλον. Είναι ο λαός της Κύπρου, οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι, που πρέπει να ζήσουν μαζί και να βρουν λύσεις στις κοινές προκλήσεις» και πρόσθεσε ότι «και οι δύο κοινότητες χρειάζονται μια βιώσιμη λύση».
Στη συνέχεια φρόντισε να ξεκαθαρίσει το που βρίσκονται οι σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία. «Έχουμε θετική συνεργασία με την Τουρκία σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος», σημείωσε η κ. Κάλλας, αναφερόμενη στη συζήτηση για την Τουρκία κατά τη διάρκεια της συνάντησης, και πρόσθεσε ότι «η Τουρκία παραμένει βασικός εταίρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σημαντικός περιφερειακός παράγοντας».
Εξέφρασε βεβαιότητα ότι “η συνεργασία μας θα συνεχίσει να ενισχύει τη σταθερότητα και την ασφάλεια της Ευρώπης“, σημειώνοντας ότι η διαδικασία ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ έχει παγώσει από το 2018, λόγω της επιδείνωσης στα θέματα δημοκρατίας, δικαστικής ανεξαρτησίας και θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Προκύπτουν ωστόσο και ανησυχίες ως προς τον τρόπο που η Τουρκία λειτουργεί. Απαντώντας σε ερώτηση κατά πόσον η Τουρκία θα μπορούσε να αποτελέσει μέρος της αμυντικής αρχιτεκτονικής της ΕΕ, ειδικά μετά τα ζητήματα που τέθηκαν στην τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Τουρκία, σημείωσε ότι «προσπαθούμε να ενισχύσουμε τη δική μας αμυντική βιομηχανία, αλλά ταυτόχρονα όλα τα κράτη μέλη αυξάνουν τις δαπάνες τους και όταν η αμυντική βιομηχανία δεν είναι έτοιμη, αυτό σημαίνει επίσης ότι ορισμένα από τα εξαρτήματα πρέπει να τα προμηθευτούν από έξω». Προσθέτοντας ως στην ΕΕ «έχουμε ανησυχίες για τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία λειτουργεί σε πολλούς από τους τομείς που έχουν ανησυχίες τα κράτη μέλη επομένως όλα αυτά λαμβάνονται υπόψη».
Τα θέματα που συζήτησαν Κόμπος και Κάλας
Κυπριακή Προεδρία ΕΕ: Το πρώτο θέμα στην ατζέντα της συνάντηση του Κωνσταντίνου Κόμπου με την Κάγια Κάλας ήταν η επερχόμενη Κυπριακή Προεδρία με τον ΥΠΕΞ να τονίζει πως «η Κύπρος είναι έτοιμη να συνεργαστεί στενά με την Ύπατη Εκπρόσωπο και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ για μια Προεδρία με έμφαση στα αποτελέσματα». Συζητήθηκαν οι προτεραιότητες που συνδέονται με την κατάσταση στα ανατολικά και τα νότια σύνορα της ΕΕ.
Ουκρανία: Το δεύτερο θέμα ήταν η Ουκρανία με τον Κ. Κόμπο να σημειώνει πως η εμπειρία της Κύπρου είναι αυτή που καθορίζει και τη θέση της. Τόνισε περαιτέρω πως ως Προεδρία «θα διευκολύνουμε την ανάληψη περαιτέρω μέτρων με στόχο την αύξηση της πίεσης προς τη Ρωσία, ώστε να σταματήσει τον πόλεμο επιθετικότητας και να συμμετάσχει ουσιαστικά στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις». Τόνισε ακόμα πως «η καλύτερη εγγύηση για την ασφάλεια της Ουκρανίας είναι η πορεία της προς την ένταξη. Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε αυτή την πορεία».
Η Κάγια Κάλας είπε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ήδη ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της Ουκρανίας και πρόσθεσε ότι «για να πιέσει τη Ρωσία, η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει να εντείνει τις προσπάθειές της». Εξήγησε ότι το νέο πακέτο κυρώσεων που υιοθετήθηκε μόλις πριν από δύο εβδομάδες στοχεύει βασικούς τομείς, όπως η ενέργεια, τα χρηματοοικονομικά, ο στρατός, η βιομηχανία.
Μέση Ανατολή: Το τρίτο θέμα ήταν η κατάσταση στη Μέση Ανατολή με τους δύο αξιωματούχους να συζητούν πρακτικούς τρόπους με τους οποίους η ΕΕ θα μπορούσε να συμβάλει στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του Προέδρου Τραμπ. Η ΕΕ, είπε ο κ. Κόμπος, θα μπορούσε να συμμετέχει ενεργά στη Γάζα, ενώ υπογράμμισε πως ο θαλάσσιος διάδρομος της Κύπρου συνεχίζει να διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην ενίσχυση της ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα. Ο Κύπριος ΥΠΕΞ σημείωσε τη νέα αποστολή 940 τόνων ανθρωπιστικής βοήθειας στην οποία συμπεριλαμβάνονται τρόφιμα, εξοπλισμοί για καταλύματα κ.λπ.
Η κ. Κάλλας σημείωσε από πλευράς της ότι «η Κύπρος είναι το πλησιέστερο σημείο που μπορούμε να φτάσουμε στη Γάζα από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μόλις μία ώρα μακριά» και πρόσθεσε ότι «η σταθερότητα στη Γάζα είναι απαραίτητη για την Κύπρο, όπως και για την Ευρώπη». Ανέφερε ότι η ΕΕ εξακολουθεί να είναι ο κύριος οικονομικός παράγοντας στην παροχή βοήθειας και ευχαρίστησε την Κύπρο για τις προσπάθειές της μέσω του θαλάσσιου διαδρόμου. «Αυτό είναι ένα σαφές παράδειγμα του πώς η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη μπορούν να αξιοποιήσουν την προστιθέμενη αξία ο ένας του άλλου», είπε. «Η ΕΕ υπήρξε επίσης συνεπής υποστηρικτής της Παλαιστινιακής Αρχής, διατηρώντας ζωντανή την προοπτική μιας λύσης δύο κρατών», πρόσθεσε η κ. Κάλλας.
Συρία: Τέταρτον, η Συρία όπου η Κύπρος «επανέλαβε Κύπρος επανέλαβε από την αρχή ότι είναι έτοιμη να υποστηρίξει την πορεία ανάκαμψης του συριακού λαού με τρόπο που να διασφαλίζει τα δικαιώματα όλων των κοινοτήτων».
Για το θέμα της Συρίας, η κ. Κάλλας είπε ότι «η επόμενη χρονιά θα είναι σημαντική για την εδραίωση της στήριξης προς τη χώρα και τη διασφάλιση της σταθερότητας στην περιοχή. Γνωρίζω ότι αυτό είναι επίσης ένα σημαντικό θέμα για την Κύπρο και θα διασφαλίσω ότι θα παραμείνει ψηλά στην ατζέντα, συμπεριλαμβανομένων των συζητήσεών μας μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών».
Διεύρυνση: Το πέμπτο θέμα ήταν η διεύρυνση η οποία, σύμφωνα με τον κ. Κόμπο «είναι ένα ισχυρό γεωστρατηγικό εργαλείο που διαθέτουμε» και «αποτελεί επένδυση στην ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα σε ολόκληρη την ήπειρό μας».
Μίλησαν για το ρόλο της ΕΕ στο Κυπριακό και το ρόλο της Κύπρου στην Μέση Ανατολή
Ο ρόλος που διαδραματίζει η ΕΕ στο Κυπριακό, αλλά και ο ρόλος που διαδραματίζει η Κύπρος στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής ήταν μεταξύ των θεμάτων που συζητήθηκαν κατά τη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, με την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, Κάγια Κάλας, το απόγευμα της Τετάρτης.
Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη της Επιτρόπου στην Κύπρο, όπως σημείωσε και η ίδια. Στη συνάντηση με τον Πρόεδρο, συμμετείχαν και ο Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, η Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων, Μαριλένα Ραουνά, και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης.
Υποδεχόμενος στο Προεδρικό Μέγαρο την κ. Κάλας, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι οποιαδήποτε πρόοδος της ενταξιακή πορεία της Τουρκίας χρειάζεται να εξετάζεται σε συνάρτηση με τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της υπό ένταξη στην ΕΕ χώρας. Αναφέρθηκε, επίσης, στη σημασία των σχέσεων που διατηρεί η Κύπρος με τις χώρες της περιοχής, όπως είναι ο Λίβανος και η Ιορδανία.
