Κράτος και τράπεζες έχουν μεγάλη ρευστότητα στα ταμεία τους, με αποτέλεσμα η Κυβέρνηση να έχει για την ώρα αρκετό δημοσιονομικό χώρο, κάτι που της δίνει την ευχέρεια για άσκηση κοινωνικής πολιτικής, ενώ οι τράπεζες, με τη ρευστότητα που διαθέτουν και η οποία βρίσκεται στο υψηλότερο της σημείο, μπορούν άνετα να δανείσουν επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Οι ανακοινώσεις των τελευταίων στοιχείων από την Στατιστική Υπηρεσία και την Κεντρική Τράπεζα επιβεβαιώνουν με τον σαφή τρόπο ότι ρευστό υπάρχει, κόντρα στο τι πιστεύουμε ή εκτιμούμε για την κατάσταση της οικονομίας και σίγουρα μακριά από ιδεολογικές αντιλήψεις.
Συγκεκριμένα, ελαφρώς βελτιωμένο παρουσιάζεται το δημοσιονομικό ισοζύγιο της Κυβέρνησης το πεντάμηνο του 2025 και ρευστό €551 εκατ. «κάθεται» στα κρατικά ταμεία. Τα προκαταρκτικά δημοσιονομικά αποτελέσματα που ετοιμάστηκαν από τη Στατιστική Υπηρεσία για την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2025 καταδεικνύουν πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης της τάξης των €551,2 εκατ. (1,6% στο ΑΕΠ), σε σύγκριση με πλεόνασμα €542,6 εκατ. (1,6% στο ΑΕΠ) για την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2024.
Πέρα από τα δημόσια οικονομικά που πηγαίνουν καλά, υπάρχει ακόμη ένας τομέας, οι καταθέσεις στις τράπεζες, που συνεχίζει να τα πηγαίνει καλά. Οι καταθέσεις αυξάνονται κάθε μήνα και μάλιστα στη διάρκεια μιας μακράς περιόδου κατά την οποία οι τράπεζες δίνουν ψίχουλα στις αποδόσεις καταθέσεων.
Από το 2020, με εξαίρεση κάποιους μήνες στην πενταετία, κατά τους οποίους σημειώθηκαν εκροές, οι καταθέσεις στοιβάζονται στις τράπεζες, καταγράφοντας συνεχείς αυξήσεις κάθε μήνα. Για την ακρίβεια, οι καταθέσεις τον Μάϊο του ’25 έφθασαν τα 56,13 δισ., ποσό που δεν έχουμε δει ποτέ στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα.
Μπορεί να γκρινιάζουμε -δικαιολογημένα σε μεγάλο βαθμό- για την ακρίβεια, ότι δεν φθάνουν τα χρήματα για να βγάλει τον μήνα ένα μέσο νοικοκυριό, ότι είναι στα ύψη οι τιμές για το ρεύμα, τα καύσιμα ή τα τρόφιμα αλλά οι καταθέσεις -από μια μεγάλη μερίδα προσώπων, φυσικών και νομικών) συνεχίζουν να αυξάνονται, έστω και αν από τα οικογενειακά ή εταιρικά πλεονάσματα δεν επωφελούνται όλοι.
Σημειώστε ότι στις τράπεζες κατατίθεται μόνο ένα μέρος της ρευστότητας που υπάρχει στο σύστημα, αν λάβουμε υπόψη ότι στην αγορά κυκλοφορεί ρευστό που δεν βρίσκεται κατατεθειμένο σε τραπεζικούς λογαριασμούς.
Τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας δείχνουν ότι οι καταθέσεις των νοικοκυριών τέλος Μαϊου αυξήθηκαν κατά €108,8 εκατ., ενώ πέρυσι τον ίδιο μήνα η αύξηση ήταν €96,9 εκατ. Οι καταθέσεις των επιχειρήσεων παρουσίασαν άνοδο τον Μάϊο €170,7 εκατ. και πέρυσι ήταν €299,4 εκατ.
Εκροές καταθέσεων €131,5 εκατ. και €114,8 εκατ. σημειώθηκαν από την κατηγορία των λοιπών ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών οργανισμών και τη γενική κυβέρνηση, με αποτέλεσμα οι συνολικές καταθέσεις τον Μάιο 2025 να καταγράψουν καθαρή αύξηση €20,8 εκατ., σε σύγκριση με καθαρή αύξηση €492,9 εκατ. τον Απρίλιο 2025.
Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι οι καταθέσεις δεν αυξάνονται με χρήματα Κυπρίων (μεγάλου μέρους τους) αλλά από ξένους που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο. Η ανάλυση όμως των στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας δείχνει ότι είναι οι αποταμιεύσεις κατοίκων εσωτερικού που κάνουν τη διαφορά. Από αυτή την κατηγορία, οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά €164, 5 εκατ. και των επιχειρήσεων κατά €138 εκατ., οι καταθέσεις νοικοκυριών από κατοίκους ΕΕ παρουσίασαν εκροές €4,1 εκατ. και των επιχειρήσεων άνοδο €25 εκατ.
Οι καταθέσεις νοικοκυριών τρίτων χωρών κατέγραψαν εκροές €51,7 εκατ. τον Μάϊο και των επιχειρήσεων σημείωσαν άνοδο €7,7 εκατ.
Τα συνολικά δάνεια τον Μάιο 2025 κατέγραψαν καθαρή αύξηση €116,8 εκατ., σε σύγκριση με καθαρή αύξηση €169,1 εκατ. τον Απρίλιο 2025. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των συνολικών δανείων έφτασε στο 5,1%, σε σύγκριση με 4,9% τον Απρίλιο 2025. Το υπόλοιπο των συνολικών δανείων τον Μάιο 2025 έφθασε στα €25,7 δις. με αποτέλεσμα η ρευστότητα (διαφορά δανείων με καταθέσεις) να έχει ξεπεράσει τα €30 δις. Τα δάνεια κατοίκων Κύπρου παρουσίασαν αύξηση €2,6 εκατ. Πιο αναλυτικά, τα δάνεια προς νοικοκυριά αυξήθηκαν κατά €15,1 εκατ., ενώ τα δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες κατέγραψαν μείωση €6,2 εκατ. Τα δάνεια των υπόλοιπων εγχώριων τομέων παρουσίασαν συνολικά μείωση €6,3 εκατ.
