Σε μοτίβο φονικής αδράνειας και καταστροφικής αναποτελεσματικότητας του κράτους, αναφέρεται με ανακοίνωσή του το Άλμα, σε σχέση με το πόρισμα για τους αερόσακους Takata. «Οι αρμόδιοι γενικοί διευθυντές του Υπουργείου Μεταφορών απεδείχθησαν πολύ κατώτεροι των περιστάσεων», υπογραμμίζεται και προστίθεται: Χρειαζόμαστε Υπουργούς να θέτουν ως κορυφαία προτεραιότητά τους το κοινό καλό, και να διοικούν με το αντίστοιχο πνεύμα τα υπουργεία τους. «Πρέπει να θέλουμε ένα τέτοιο κράτος: η ζωή μας η ίδια εξαρτάται από αυτό».
Αναλυτικά η ανακοίνωση του Άλματος:
Τα τελευταία 20 τουλάχιστον χρόνια, η διερεύνηση φονικών ατυχημάτων (π.χ. αεροπορικό ατύχημα Ήλιος, Μαρί) ή σημαντικών κρίσεων (π.χ. «κούρεμα» 2013, Συνεργατισμός), αναδεικνύουν τη χρόνια παθογένεια του Κυπριακού κράτους, το οποίο, υπό την εκάστοτε κυβερνητική καθοδήγηση, όχι μόνο δεν προλαμβάνει προβλήματα αλλά, ενίοτε, τα προκαλεί. Ένα τέτοιο κράτος είναι ανυπόληπτο και, ακόμη χειρότερα, επικίνδυνο.
Το πόρισμα της Ερευνητικής Επιτροπής για τους ελαττωματικούς αερόσακους TAKATA συνεισφέρει τη δική του ψηφίδα σε ένα μοτίβο φονικής αδράνειας και καταστροφικής αναποτελεσματικότητας του κράτους. Αν και, όπως επεσήμαναν οι γονείς των δύο νέων ανθρώπων που έχασαν τη ζωής τους από τους ελαττωματικούς αερόσακους, το συγκεκριμένο πόρισμα εγείρει ερωτηματικά για το γεγονός ότι παρακάμπτει της πολιτικές ευθύνες του νυν υπουργού Μεταφορών κ. Βαφεάδη, θέτει, εν τούτοις, εκ νέου το θέμα της κρατικής αδράνειας, της ανευθυνοϋπεθυνότητας και της αναποτελεσματικότητας.
Το μοτίβο αυτό το είδαμε και στο ατύχημα της Ήλιος και στο Μαρί, το είδαμε στο «κούρεμα» και στην κατάρρευση του Συνεργατισμού.
Το Τμήμα Οδικών Μεταφορών γνώριζε ήδη από το 2013 για το πρόβλημα με τους αερόσακους αλλά αδράνησε. «Μετέθεσε τις ευθύνες του» σε μη κρατικά όργανα (τους κατασκευαστές αυτοκινήτων), με αποτέλεσμα να επιδείξει «ασύγγνωστη αδιαφορία και απραξία» στις πάνω από 70 προειδοποιήσεις για τους προβληματικούς αερόσακους. Η Ηλεκτρομηχανολογική Υπηρεσία δεν ενημέρωσε άλλες αρμόδιες υπηρεσίες για τα πορίσματα των ερευνών της ως όφειλε να είχε κάνει.
Οι αρμόδιοι Γενικοί Διευθυντές του υπουργείου Μεταφορών και οι υπουργοί Μεταφορών απεδείχθησαν πολύ κατώτεροι των περιστάσεων – όφειλαν να γνωρίζουν και να δρουν προληπτικά. Όταν ένα Τμήμα ενός Υπουργείου παρουσιάζει διαχρονικές παθογένειες, συστημικές ανεπάρκειες ή χρόνιες αποτυχίες στην αποστολή του, τότε η πολιτική και διοικητική του ηγεσία – ήτοι ο εκάστοτε Υπουργός και ο Γενικός Διευθυντής – φέρουν ευθύνη.
Εν προκειμένω, δεν πρόκειται για απλή, μεμονωμένη αστοχία ή ανθρώπινο λάθος που προέκυψε σε ένα κατά τα άλλα λειτουργικό και αποτελεσματικό σύστημα. Αντιθέτως, πρόκειται για αποτυχία της ηγεσίας επί δέκα τουλάχιστον χρόνια: να αναγνωρίσει και να διορθώσει τις δομικές δυσλειτουργίες ενός Τμήματος, καθότι έχει την εξουσία και την ευθύνη να το πράξει. Η επίκληση της άγνοιας εκ μέρους των πρώην υπουργών Μεταφορών και Γενικών Διευθυντών του Υπουργείου είναι πολλαπλώς επιβαρυντική γι αυτούς: η επιτηδευμένη αυτο-υποτίμησή τους καταδεικνύει την ελλιπή κατανόηση του ρόλου τους, τα μειωμένα ηθικά ανακλαστικά τους, και, εν τέλει την ακαταλληλότητά τους.
Το συμπέρασμα του πορίσματος είναι εξαιρετικά απλό στην τραγικότητά του: ένα ολόκληρο διοικητικό σύστημα, του οποίου η αποστολή είναι η ασφάλεια των οδικών μεταφορών, δεν επιτέλεσε με επάρκεια το έργο του. Τα αποτελέσματα της ανεπάρκειας τα είδαμε – δύο θάνατοι ανυποψίαστων πολιτών και ένας βαρύς τραυματισμός. Ένα τέτοιο σύστημα δυνητικά σκοτώνει.
Το δίδαγμα που συνάγεται από το πόρισμα είναι βαθύτατα πολιτικό. Όταν το κράτος, αντί να υπηρετεί ενεργά το κοινό καλό, μετατρέπεται σε αυτοαναφορικό οργανισμό που ορίζει μινιμαλιστικά και διεκπεραιώνει ανεπαρκώς το ρόλο του, ευνοώντας, τελικά, ιδιωτικά συμφέροντα, η ποιότητα των δημόσιων αγαθών υποφέρει – σε ακραίες περιπτώσεις, άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους.
Χρειαζόμαστε επειγόντως κράτος σοβαρό. Χρειαζόμαστε λειτουργούς με αίσθημα ευθύνης, όχι ανευθυνοϋπεύθυνους γραφειοκράτες. Χρειαζόμαστε υπουργούς να θέτουν ως κορυφαία προτεραιότητά τους το κοινό καλό και να διοικούν με το αντίστοιχο πνεύμα τα υπουργεία τους. Πρέπει να θέλουμε ένα τέτοιο κράτος: η ζωή μας η ίδια εξαρτάται από αυτό. Στο χέρι μας είναι να κάνουμε τις κατάλληλες πολιτικές επιλογές για να το αποκτήσουμε.
