Αν έπρεπε να ξεχωρίσουμε κάτι από τα φετινά Kρατικά Βραβεία Αρχιτεκτονικής είναι πως τρία από τα εφτά είναι για κτήρια στην Πάφο: Κονιά, Λέμπα, Κάτω Πάφο. Ως πιο αξιόλογο όμως κρίθηκε η Αίθουσα Συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου Λευκωσίας, σχεδιασμένη από τους Μαργαρίτα Κρητιώτη και Richard Dickon Irwin (Irwin Kritioti Architecture).
Η ιστορία τόσο του δημαρχείου όσο και της αίθουσας πάει τρεις δεκαετίες πίσω. Το ζευγάρι των αρχιτεκτόνων Μαργαρίτα Κρητιώτη και Richard Dickon Irwin είχε μόλις επιστρέψει από τις σπουδές τους όταν κηρύχθηκε ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για το νέο δημαρχείο της πρωτεύουσας. Η πρόταση τους πήρε το πρώτο βραβείο αλλά πέρασαν χρόνια για να υλοποιηθεί, ενώ η αίθουσα συνεδριάσεων “σκάλωσε” στην εύρεση αρχαιοτήτων στο τεμάχιο. Τα σχέδια τροποποιήθηκαν για να συνδυαστούν τα δύο και το αποτέλεσμα που προέκυψε κατάφερε φέτος να διακριθεί ως το πιο αξιόλογο αρχιτεκτονικό έργο για το 2025. Η αίθουσα ξεχωρίζει τόσο για τον τρόπο που εντάσσεται στο ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας και του αρχαιολογικού χώρου χωρίς να επιβάλλεται, καθώς και των βιοκλιματικών χαρακτηριστικών της.
Το μεγάλο καλάθι από πλεκτό ξύλο σημύδας που είναι ορατό μέσα από το γυαλί υποστηρίζεται μέσα στο διπλό σεισμικό χαλύβδινο πλαίσιο, δημιουργώντας μια ζώνη εξαερισμού μεταξύ αυτού και του γυάλινου τοίχου χαμηλής αντανάκλασης. Ο φυσικά ψυχόμενος αέρας εισάγεται χρησιμοποιώντας το σύστημα διαχείρισης του κτιρίου στη βάση και απελευθερώνεται στην οροφή, διατηρώντας μια σταθερή εσωτερική θερμοκρασία & αποτρέποντας την υπερθέρμανση. Όταν απαιτείται, ο μηχανικός αερισμός εισάγεται μέσω ενός διάτρητου δαπέδου με χαμηλή ταχύτητα, μειώνοντας σημαντικά τη χρησιμοποιούμενη ενέργεια. Οι αντλίες θερμότητας εδάφους προ-ψύχουν ή θερμαίνουν την πλάκα βάσης για περαιτέρω οικονομία. Το κλιμακωτό καλάθι είναι επίσης σχεδιασμένο ώστε να παρέχει τη σωστή ακουστική για καθαρή ομιλία και να φιλτράρει το εισερχόμενο φως της ημέρας.
Αξίζει επίσης να αναφερθεί, πως το μεγάλο στρογγυλό τραπέζι που βρίσκεται στην κεντρική σκηνή της αίθουσας μπορεί εύκολα να αποσυναρμολογηθεί και να αφαιρεθεί ώστε να μπορούν να φιλοξενούνται διάφορες εκδηλώσεις. Κι αυτό για να ανήκει η αίθουσα πραγματικά στο Δήμο και να χρησιμοποιείται από τους δημότες, αλλά αυτό σπάνια γίνεται.
Στην ίδια κατηγορία, Αξιόλογου Αρχιτεκτονικού Έργου, απονεμήθηκε έπαινος σε κατοικία στα Κονιά της Πάφου σχεδιασμένη από τον αρχιτέκτονα Αντρέα Ιωάννου. Αυτό που ξεχωρίζει πιο πολύ στο εν λόγω έργο είναι ο τρόπος που εντάσσεται στο τοπίο. Αν και 800 τ.μ. το κτήριο εντάσσεται ήπια στο επικλινές του εδάφους και αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα, ακολουθώντας τις φυσικές κλίσεις του τοπίου. Οι κλίσεις αυτές όπως και μία τρεμιθιά που βρισκόταν στο τεμάχιο καθόρισαν εν πολλοίς τον σχεδιασμό. Ο περιβάλλον χώρος αντιμετωπίζεται ως αναπόσπαστο στοιχείο της αρχιτεκτονικής πρότασης. Οι υπαίθριοι χώροι διαμορφώνονται με έμφαση στην τοπική χλωρίδα, δημιουργώντας ένα ενισχυμένο μικροκλίμα. Τα φυτεμένα δώματα λειτουργούν όχι μόνο ως παθητικό βιοκλιματικό στοιχείο, αλλά και ως μηχανισμός φυσικής συνέχειας.
Τα υπόλοιπα βραβεία στα οποία θα αναφερθούμε εκτενώς σε κατοπινές εκδόσεις απονεμήθηκαν ως εξής: Έργο Νέου Αρχιτέκτονα στους Μιχάλη Αναστασίου και Στέφανη Μισέρη (Anastasiou Misseri Architecture Studio) για την αποκατάσταση και επέκταση διατηρητέας οικοδομής στο Καϊμακλί. Στην ίδια κατηγορία απονεμήθηκε έπαινος στους Λούη Λοίζου και Ιωάννα Ευαγόρου για κατοικία στην Αραδίππου.
Στην κατηγορία Επανάχρηση το βραβείο απονεμήθηκε στον Ανδρέα Βάρδα (Vardas Studio) για την ανακαίνιση τουριστικού συγκροτήματος κα μετατροπή του σε ένα σύγχρονο ξενοδοχείο, το M-Bοutique στην Πάφο. Έπαινος απονεμήθηκε στους Σπύρο Θ. Σπύρου, Χάρη Χριστοδούλου και Χάρη Σολωμού για το Πολιτιστικό Χωριό Λέμπας.
Το Ειδικό Βραβείο Κριτικής Επιτροπής απονεμήθηκε στους Νεκτάριο Αυξεντίου, Ανάργυρο Μουγιάκο, και Ζωή Στασινοπούλου (AMSA Afxentiou, Mougiakos, Stasinopoulou Architects) για Διώροφη Κατοικία σε Περιοχή Ειδικού Χαρακτήρα στη Λάρνακα.
Την κριτική επιτροπή αποτελούσαν οι αρχιτέκτονες Ειρήνη Χατζησάββα (εκπρόσωπος Πολεοδομίας), Μιχάλης Παπαγεωργίου (εκπρόσωπος Δημοσίων Έργων), Έλενα Χριστοδούλου, (ΕΤΕΚ), Γιώργος Χατζηχρίστου (Σύλλογος Αρχιτεκτόνων), Κώστας Πουλόπουλος, ως αρχιτέκτονας Αναγνωρισμένης Εμβέλειας (με βάση την Κοπεγχάγη) και ο καλλιτέχνης Νίκος Κουρούσιης ως Διακεκριμένη Προσωπικότητα.
Ελεύθερα 6.7.2025
