Η Ελλάδα αποδεικνύεται μικρή αγορά για να αναπτύξουν τις εργασίες τους οι ελληνικές τράπεζες, γι’ αυτό και αναζητούν ευκαιρίες έστω στην ακόμη πιο μικρή οικονομία της Κύπρου, η οποία όμως έχει σημαντικά πλεονεκτήματα, με επίκεντρο τον τομέα των διεθνών δραστηριοτήτων.
H Κύπρος εξελίσσεται σε κομβικό τραπεζικό κέντρο της περιοχής, ενώ αποτελεί πύλη για τις χώρες της Μέσης Ανατολής και για αυτό οι ελληνικοί τραπεζικοί όμιλοι εδραιώνουν την παρουσία τους στην εγχώρια τραπεζική αγορά. Πρόκειται για νέο πεδίο ανταγωνισμού, ο οποίος θα ενταθεί στην Κύπρο μεταξύ των ελληνικών τραπεζών, καθώς αναζητούν ευκαιρίες ανάπτυξης και βιώσιμης κερδοφορίας.
Τις προηγούμενες ημέρες, οι ανακοινώσεις του ομίλου Eurobank και Alpha Bank αποτύπωσαν με τον καλύτερο τρόπο ότι η Κύπρος έχει δυο ελληνικούς ομίλους που παίζουν καθοριστικό ρόλο στο εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα και μάλιστα από τις τραπεζικές τους εργασίες εδώ βγάζουν σημαντικό μέρος των κερδών τους.
Σίγουρα, το 2025 ήταν για τις ελληνικές τράπεζες χρονιά επέκτασης εκτός συνόρων, με το ενεργητικό τους τον Ιούνιο να ξεπερνά τα €57 δισ., ενώ το μεγαλύτερο εκτόπισμα εντοπίζεται στην Κύπρο (€33,58 δισ.). Ουσιαστικά, η Τράπεζα Κύπρου, που είναι ταυτισμένη με τον τόπο, ακόμη δεν έχει δώσει δείγματα γραφής για το πώς θα κινηθεί ανταγωνιστικά και αν η στρατηγική της έχει βλέψεις για αγορές που βλέπουν οι ανταγωνιστές της.
Δηλώσεις από Eurobank
Οι λόγοι για την ελληνική τραπεζική επέκταση στην Κύπρο αναδεικνύονται από τις δηλώσεις ανώτατων τραπεζικών στελεχών που έγιναν την προηγούμενη εβδομάδα. Η εμπιστοσύνη στις προοπτικές της κυπριακής οικονομίας αποτέλεσε τον βασικό παράγοντα για την απόφαση της Eurobank να προχωρήσει στην εξαγορά και συνένωση με την Ελληνική Τράπεζα, σύμφωνα με δηλώσεις του Σταύρου Ιωάννου, αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου της Eurobank.
Ο κ. Ιωάννου τόνισε ότι η δέσμευση του ομίλου στην Κύπρο είναι μακροπρόθεσμη, ενώ χαρακτήρισε τη χώρα επενδυτικό και περιφερειακό κέντρο με σημαντικές δυνατότητες. Σήμερα, η Κύπρος δεν αποτελεί απλώς θυγατρική, αλλά τον δεύτερο ισχυρότερο πυλώνα του ομίλου μετά την Ελλάδα.
Με ενεργητικό ύψους 28,1 δισ. ευρώ (περίπου 28% του συνολικού ενεργητικού της Eurobank) και συνεισφορά 370 εκατ. ευρώ, δηλαδή 37% της καθαρής κερδοφορίας, η κυπριακή αγορά έχει αποκτήσει στρατηγική σημασία για τον όμιλο. Η παρουσία αυτή καθιστά τη Eurobank τον μεγαλύτερο τραπεζικό όμιλο στην Κύπρο και τη μοναδική ελληνική τράπεζα με τόσο υψηλό ποσοστό κερδοφορίας εκτός Ελλάδας.
Ο κ. Ιωάννου αναγνώρισε ιδιαίτερα τη συμβολή της τοπικής διοίκησης και την εμπιστοσύνη των πελατών στη διαμόρφωση αυτού του αποτελέσματος. Η Eurobank στοχεύει να μετατρέψει την Κύπρο σε περιφερειακό κόμβο για νέες διεθνείς δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Οι κυπριακές ομάδες έχουν ήδη αναλάβει τον συντονισμό για το άνοιγμα γραφείων αντιπροσωπείας σε Ινδία, Αμπού Ντάμπι, Ισραήλ και Σαουδική Αραβία.
Ο τρίτος πόλος
Η Alpha Bank ανακοίνωσε την ολοκλήρωση εξαγοράς των τραπεζικών δραστηριοτήτων της AstroBank, μέσω της θυγατρικής της στην Κύπρο. Με τη συγχώνευση, που θα ολοκληρωθεί εντός του 2026, η Alpha Bank δημιουργεί τον τρίτο τραπεζικό πόλο στην Κύπρο, με ενεργητικό άνω των €6,6 δισ.
Για την Alpha Bank, η Κύπρος θα αποτελέσει πύλη για τις χώρες της Μέσης Ανατολής, αξιοποιώντας και τη στρατηγική συμμαχία με τη UniCredit, που έχει δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερες προοπτικές για την ελληνική τράπεζα.
«Δημιουργούμε την τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα στην Κύπρο – έναν ισχυρότερο, πιο δυναμικό οργανισμό με την κλίμακα και το όραμα να υποστηρίξει την ανάπτυξη σε ολόκληρη την περιοχή», αναφέρει σε δήλωσή του ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης. «Η Κύπρος αποτελεί στρατηγικό πυλώνα της περιφερειακής μας παρουσίας – μια γέφυρα μεταξύ της Ελλάδας, της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής και, μέσω της συνεργασίας μας με τη UniCredit, έναν βασικό σύνδεσμο με το χρηματοοικονομικό τοπίο της Ευρώπης», προσέθεσε.
Πάντως μετά τις σημαντικές αυτές επεκτατικές κινήσεις από Eurobank και Alpha Bank στην Κύπρο μένει να δούμε αν θα αντιδράσουν οι άλλες δύο ελληνικές συστημικές τράπεζες, η Εθνική Τράπεζα και η Πειραιώς. Η Εθνική Τράπεζα έχει παρουσία με ένα σχετικά μικρό δίκτυο στην Κύπρο αλλά προς το παρόν δεν έχει κάνει κάποια κίνηση εξαγοράς ή σημαντικής ανάπτυξης στην εγχώρια τραπεζική αγορά. Η Πειραιώς είναι η μόνη από τις μεγάλες ελληνικές τράπεζες που δεν δραστηριοποιείται στην Κύπρο καθώς είχε πουλήσει το 2016 την θυγατρική της.
Τι αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος
Οι διεθνείς δραστηριότητες των ελληνικών τραπεζικών ομίλων, όπως υπογραμμίζει η Τράπεζα της Ελλάδος στην Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, συμβάλλουν τόσο στη διαφοροποίηση των πηγών εσόδων όσο και στη μείωση του κινδύνου συγκέντρωσης, ενισχύοντας μακροπρόθεσμα τη βιωσιμότητα των επιχειρηματικών τους σχεδίων.
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το ενεργητικό των ελληνικών θυγατρικών και υποκαταστημάτων στο εξωτερικό ανήλθε τον Ιούνιο 2025 σε 57,3 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 4,6% σε σχέση με το τέλος του 2024. Το μερίδιο των διεθνών δραστηριοτήτων στο συνολικό ενεργητικό των τραπεζικών ομίλων σε ενοποιημένη βάση διαμορφώθηκε στο 13,4% τον Ιούνιο 2025. Ως προς τη γεωγραφική κατανομή, η Νοτιοανατολική Ευρώπη αντιπροσωπεύει το 84,6% του συνολικού ενεργητικού των διεθνών δραστηριοτήτων, με κυριότερη παρουσία στην Κύπρο (58,6%) και τη Βουλγαρία (21,7%).
Πολιτικά εμπόδια στην Ευρώπη για εξαγορές
Στην Ε.Ε. επικρατεί μονίμως προβληματισμός για το μικρό μέγεθος των ευρωπαϊκών τραπεζών, που τις θέτει σε μειονεκτική θέση έναντι των αμερικανικών τραπεζικών κολοσσών. Θεωρητικά είναι ζητούμενο η δημιουργία μεγάλων τραπεζών που θα μπορούν να ανταγωνιστούν σε διεθνές επίπεδο.
Στην πραγματικότητα, όμως, οι εθνικές κυβερνήσεις προβάλλουν εμπόδια στις διασυνοριακές συγχωνεύσεις και εξαγορές που θα μπορούσαν να τις δημιουργήσουν. Η εποπτική αρχή των ευρωπαϊκών τραπεζών, η ΕΚΤ, έχει προειδοποιήσει πως η τραπεζική βιομηχανία της Ευρώπης είναι κατακερματισμένη και ότι οι εξαγορές μπορούν να οδηγήσουν σε οικονομίες κλίμακας.
Η ίδια η ΕΚΤ έχει τονίσει τους ενδεχόμενους κινδύνους που μπορεί να ενέχει η εξαγορά ευρωπαϊκών τραπεζών από ξένες τράπεζες, όπως και η μεγάλη έκθεση σε άλλες χώρες. Οι λόγοι που επικαλούνται οι κυβερνήσεις για να εμποδίσουν συγχωνεύσεις τραπεζών διαφέρουν από περίπτωση σε περίπτωση, αλλά συνήθης δικαιολογία είναι ότι μια εξαγορά παίζει σημαντικό ρόλο στην εθνική τους νομοθεσία.
Η γερμανική κυβέρνηση, για παράδειγμα, έχει επικαλεστεί τον ρόλο της Commerzbank στη χρηματοδότηση της εγχώριας οικονομίας, ενώ η Ισπανία επικαλείται τους όρους με τους οποίους αντλούν πιστώσεις οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η έκθεση της Scope Ratings για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, που παρουσιάστηκε τον Ιούλιο, αποτυπώνει την κινητικότητα στον τραπεζικό κλάδο και αναδεικνύει τους στρατηγικούς λόγους πίσω από την εντυπωσιακή αύξηση των εξαγορών και συγχωνεύσεων, αλλά και τις προκλήσεις που παραμένουν.
Η έκθεση αποτυπώνει τις σημαντικές εξελίξεις που διαμορφώνουν το τραπεζικό τοπίο στην Ευρώπη το 2025, καθώς οι συγχωνεύσεις και εξαγορές είναι σε ψηλό σημείο, τη στιγμή που η ανθεκτικότητα των τραπεζικών ιδρυμάτων διατηρείται σε υψηλά επίπεδα, παρά τις γεωπολιτικές προκλήσεις και την αβεβαιότητα που κυριαρχεί στη διεθνή οικονομία.
Στην Αμερική, σχεδόν 150 συγχωνεύσεις τραπεζών αξίας περίπου 45 δισεκατομμυρίων δολαρίων έχουν ολοκληρωθεί μέχρι στιγμής φέτος. Με τον ταχύτερο ρυθμό εδώ και περισσότερες από τρεις δεκαετίες, οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ εγκρίνουν συγχωνεύσεις τραπεζών, σπάζοντας ένα μακροχρόνιο αδιέξοδο στον κατακερματισμένο κλάδο.
