Η υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού για το 2025 ανήλθε στο τέλος Σεπτεμβρίου σε 59% στα έσοδα και 52% στις δαπάνες, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου. Τα στοιχεία καταγράφουν μειωμένες επιδόσεις σε σύγκριση με το 2024, λόγω διαφορών σε αναλήψεις δανείων και αποπληρωμές χρέους.
Συνολικά, τα έσοδα ανήλθαν σε €6,91 δισ. (59% του προϋπολογισμού), έναντι €7,72 δισ. ή 68% το 2024. Οι δαπάνες διαμορφώθηκαν σε €6,75 δισ. (52% του συνόλου), έναντι €7,94 δισ. ή 58% την αντίστοιχη περσινή περίοδο.
Μείωση εσόδων λόγω περιορισμένων δανείων
Η μείωση στα έσοδα αποδίδεται κυρίως στη χαμηλότερη ανάληψη δανείων, που μειώθηκε κατά €1,06 δισ., αντισταθμιζόμενη εν μέρει από αυξήσεις στους άμεσους και έμμεσους φόρους κατά €0,15 δισ. και €0,14 δισ. αντίστοιχα.
Οι Έμμεσοι Φόροι αυξήθηκαν κατά €0,14 δισ. (5%), φτάνοντας τα €2,29 δισ., κυρίως από ΦΠΑ (+€0,07 δισ.), άλλους έμμεσους φόρους (+€0,04 δισ.) και φόρους κατανάλωσης (+€0,03 δισ.).
Οι Άμεσοι Φόροι αυξήθηκαν κατά €0,15 δισ. (5%), φτάνοντας τα €2,58 δισ., κυρίως από τον φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων (+€0,12 δισ.).
Οι αναλήψεις δανείων μειώθηκαν στα €0,04 δισ., έναντι €1,10 δισ. το 2024.
Δαπάνες: Μείωση στις αποπληρωμές δανείων και τόκων
Η υλοποίηση των δαπανών παρουσιάζει επίσης μείωση, κυρίως λόγω περιορισμού των αποπληρωμών δανείων και τόκων κατά €1,33 δισ..
Οι δαπάνες μισθοδοσίας, συντάξεων και φιλοδωρημάτων μειώθηκαν οριακά σε €2,45 δισ. (2024: €2,46 δισ.).
Οι αποπληρωμές δανείων και τόκων έφτασαν τα €0,62 δισ. (2024: €1,96 δισ.), εκ των οποίων €0,48 δισ. αφορούν τόκους, €0,07 δισ. δάνεια εσωτερικού και €0,07 δισ. δάνεια εξωτερικού.
Οι κοινωνικές παροχές αυξήθηκαν κατά €0,04 δισ. (3%), φτάνοντας τα €1,37 δισ., κυρίως λόγω αύξησης δαπανών υγείας (+€0,06 δισ.), παρά τη μείωση στις παροχές πρόνοιας (-€0,03 δισ.).
Οι μεταβιβάσεις και επιχορηγήσεις αυξήθηκαν σε €1,31 δισ. (2024: €1,16 δισ.), με άνοδο 13%, κυρίως λόγω χορηγιών προς δήμους (+€0,05 δισ.), ιδίου πόρου ΑΕΕ (+€0,04 δισ.) και εισφοράς στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (+€0,04 δισ.).
Αντίθετα, οι λειτουργικές και άλλες δαπάνες μειώθηκαν σε €0,61 δισ., από €0,67 δισ. το 2024 (-9%).
Αναπτυξιακές δαπάνες: 39% υλοποίηση
Η υλοποίηση των αναπτυξιακών δαπανών έως το τέλος Σεπτεμβρίου ανήλθε στο 39%, έναντι μέσου όρου 36% την τελευταία δεκαετία. Οι κεφαλαιουχικές δαπάνες έφτασαν τα €250,9 εκατ., με κύρια έργα:
- Οδικό δίκτυο (€61,9 εκ.)
- Κατασκευαστικά έργα (€34,4 εκ.)
- Αναβάθμιση κυβερνητικών γραφείων (€29,8 εκ.)
- Αποχετευτικά και υδατικά συστήματα (€21,4 εκ.)
- Σχολικά κτήρια (€20,9 εκ.)
Οι συγχρηματοδοτούμενες δαπάνες ανήλθαν σε €132,5 εκατ., με σημαντικές κατανομές σε:
- Σχέδιο επιδότησης διδάκτρων και σίτισης παιδιών (15 εκ.)
- Πρόγραμμα “Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω Κατοικίες” (10,2 εκ.)
- Έργα Ταμείων Εσωτερικών Υποθέσεων (9,1 εκ.)
Οι χορηγίες και επιχορηγήσεις έφτασαν τα €160,1 εκ., περιλαμβάνοντας:
- Πανεπιστήμιο Κύπρου (€91,7 εκ.)
- Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (€42,4 εκ.)
- Ινστιτούτο Κύπρου (€5,8 εκ.)
- Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου (€5,2 εκ.)
Οι κοινωνικές παροχές στα πλαίσια χορηγιών έφτασαν τα €40,5 εκ., με κυριότερες το πρόγραμμα υποτροφιών (€13,1 εκ.) και τις χορηγίες σε εθελοντικούς οργανισμούς (€11,5 εκ.).
Συνολική εικόνα
Το Γενικό Λογιστήριο επισημαίνει ότι ο μέσος όρος υλοποίησης δαπανών μέχρι τον Σεπτέμβριο την τελευταία δεκαετία ήταν 60%. Η χαμηλότερη επίδοση του 2025 (52%) αποδίδεται κυρίως στην εποχικότητα αποπληρωμής του δημόσιου χρέους.
