Ο εφιάλτης της λειψυδρίας ζωντάνεψε στην Κύπρο, με τα φράγματα να έχουν ξεραθεί καθώς η πληρότητα έχει κατρακυλήσει στο 24%. Οι συνέπειες της ανομβρίας είναι ορατές στους κλάδους της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, αφού αντιμετωπίζουν περικοπές στις διαθέσιμες ποσότητες νερού ως μέτρο εξοικονόμησης. Την ίδια στιγμή, η τουριστική βιομηχανία, αλλά και οι απλοί πολίτες τρέμουν μήπως και ξεμείνουν από νερό. Οι βροχοπτώσεις αποτελούν τη σωτηρία, τόσο για να ξεδιψάσει η γη και τα δάση, όσο και για να υπάρξει εισροή στα φράγματα. Στις μέρες μας, λοιπόν, υπάρχουν και οι κατά παραγγελία βροχές. Πρόκειται για τη σπορά νεφών, μία μέθοδο που στηρίζεται στην επιστήμη, αξιοποιεί υπαρκτά σύννεφα και σε λιγότερο από 30 λεπτά μπορεί να επιφέρει βροχή απολύτως ασφαλούς νερού, διαθέσιμο για άμεση κατανάλωση.
Η μέθοδος της σποράς νεφών αξιοποιείται, σήμερα, από τουλάχιστον 38 χώρες, ορισμένες από αυτές στην λεκάνη της Μεσογείου και διαχρονικά από περισσότερες από 60 χώρες για διάστημα τουλάχιστον 50 χρόνων. Μια πρόταση για αξιοποίηση τέτοιας τεχνολογίας, κατατέθηκε στο υπουργείο Γεωργίας τον περασμένο Ιούλιο, το οποίο, επτά μήνες μετά, απάντησε πως δεν ενδιαφέρεται.
Τι είναι όμως η σπορά νεφών;
Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η σπορά νεφών είναι επιστημονική μέθοδος, μέσω της οποίας αξιοποιούνται υπαρκτά σύννεφα. Γίνεται με τη συνδρομή ειδικών αεροσκαφών, τα οποία σπέρνουν στα νέφη χλωριούχο νάτριο, κοινώς, αλάτι.
Για να γίνει η σπορά απαιτείται η συνεργασία επιστημόνων και πιλότων. Επιστρατεύονται ειδικά ραντάρ (C-Band), τα οποία εντοπίζουν νέφη σε ακτίνα 200 χιλιομέτρων.
Από τη στεριά μετεωρολόγοι μελετούν αυτά τα νέφη, αναγνωρίζουν ποια είναι τα υδροφόρα (εκείνα δηλαδή τα οποία μπορούν να δώσουν βροχή), τα χαρτογραφούν και στέλνουν στο σημείο επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία καθοδηγούνται για το πού να κινηθούν και πόση σπορά (νάτριο) χρειάζεται να ρίξουν, ώστε το σύννεφο να δώσει βροχή. Δηλαδή, ώστε το νάτριο να μετατρέψει τους υδρατμούς που μεταφέρει το σύννεφο σε βρόχινο νερό.
Τα αποτελέσματα από τη σπορά είναι άμεσα και ορατά σε διάστημα 10 έως 20 λεπτών. Συνεπώς, μέσω της σποράς είναι γνωστό πού και περίπου σε πόση ώρα θα βρέχει. Αυτή η γνώση επιτυγχάνεται καθώς τα σύννεφα έρχονται πάντοτε από τη Δύση και κινούνται με ανατολική κατεύθυνση. Το νερό που θα παραχθεί από τη σπορά είναι ασφαλές για άμεση κατανάλωση από τον άνθρωπο, χωρίς να ελλοχεύει κινδύνους και για τη φύση.
Η περίοδος της σποράς με σκοπό την αύξηση της βροχής μπορεί να διαρκέσει από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο στην Κύπρο. Παράλληλα, μπορεί να γίνεται ολόχρονα σπορά νεφών για τη μείωση της χαλαζόπτωσης, η οποία έχει ολέθριες συνέπειες την περίοδο της ανθοφορίας και της καρποφορίας.
Εάν η μέθοδος της σποράς νεφών υλοποιηθεί στην Κύπρο, τότε συστήματα και η επιστημονική ομάδα, είναι πιθανό να εγκατασταθούν στο αεροδρόμιο Πάφου το οποίο βρίσκεται δυτικά, έτσι ώστε να εντοπίζονται το συντομότερο δυνατό τα υδροφόρα σύννεφα, πριν ακόμη φτάσουν στην περιοχή μας και έτσι να στέλνονται και άμεσα τα αεροσκάφη.
Σύμφωνα με την πρόταση που κατατέθηκε στο υπουργείο Γεωργίας, ο απαραίτητος εξοπλισμός για την Κύπρο θα ανέρχονταν σε δύο αεροσκάφη, δύο ραντάρ, έξι πιλότους, συντονιστές και μετεωρολόγους και το κόστος θα κυμαίνονται σε περίπου €9 εκατ.
Βεβαίως, πέρα από την αντιμετώπιση της λειψυδρίας, η πρακτική της σποράς νεφών θα μπορούσε να ενισχύσει και το Τμήμα Μετεωρολογίας, καθώς ο εξειδικευμένος εξοπλισμός και οι επιστήμονες θα συνέβαλαν για την εξαγωγή εγκυρότερων προβλέψεων.
Τα οφέλη για τη χλωρίδα και την πανίδα
Η σπορά νεφών είναι η μόνη μέθοδος μέσω της οποίας μπορεί να αυξάνεται η βροχόπτωση και κατά συνέπεια, η μοναδική που συμβάλει ώστε να γίνεται εισροή νερού στα φράγματα.
Στην ουσία αξιοποιούνται σύννεφα, τα οποία κατά χιλιάδες προσπερνούν την Κύπρο φορτωμένα με υδρατμούς, παραμένοντας ανεκμετάλλευτα.
Η σπορά νερού αποτελεί μέθοδο η οποία θα μπορούσε σε μόλις ένα υδρολογικό έτος να γεμίσει τα φράγματα της Κύπρου, εξασφαλίζοντας αφενός νερό και αφετέρου διασφαλίζοντας τις εγκαταστάσεις των φραγμάτων, τα οποία όσο παραμένουν άδεια κινδυνεύουν να καταρρεύσουν.
Μια άλλη μεγάλη συμβολή της βροχόπτωσης που προκαλεί η σπορά νεφών, αποτελούν τα οφέλη για τη χλωρίδα και την πανίδα. Οι βροχές αυτές θα δώσουν νερό στα δάση της Κύπρου, όπως στο Τρόοδος και στην Πάφο.
Αυτό βεβαίως και θα ενισχύσει τα διψασμένα δέντρα, όμως το ουσιαστικότερο είναι πως θα δημιουργήσει μια ασπίδα προστασίας απέναντι στις μέγα πυρκαγιές που επιφυλάσσει η κλιματική κρίση μέσω της παρατεταμένης ανομβρίας αλλά και το πολύ υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύσσονται το καλοκαίρι.
Δεν είναι τυχαίο πως το Τμήμα Δασών τα τελευταία χρόνια προειδοποιεί για ολέθριες και μέγα πυρκαγιές που θα είναι πολύ δύσκολό να ελεγχθούν και να κατασβεστούν.
Η σπορά νεφών είναι μια συμπληρωματική μέθοδος για την αντιμετώπιση του υδατικού, μέσω της οποίας θα εξασφαλιστούν ποσότητες νερού και θα περιοριστεί η ανάγκη για αφαλατώσεις. Μπορεί να αυξήσει τις βροχοπτώσεις στην Κύπρο από 10% έως 30%. Θα συμβάλει ώστε να καθαρίζει η ατμόσφαιρα από τη σκόνη. Δεν επιβαρύνει το περιβάλλον. Θα συνεισφέρει στην αποθήκευση νερού και στη διάσωση δασών, καλλιεργειών και οικονομίας.
