Πόσοι από εμάς γνωρίζουμε πώς να κρατάμε σωστά ένα όπλο; Πόσοι από εμάς μπορούν να τοποθετήσουν αποτελεσματικά ένα τουρνικέ για να σταματήσουν αιμορραγία;
Αυτά τα ερωτήματα, είναι κρίσιμα για τους πολίτες μιας ημικατεχόμενης χώρας, ιδιαίτερα στη γεωγραφική περιοχή που βρίσκεται η δική μας. Η εκπαίδευση που παρέχεται από την Εθνική Φρουρά κατά τη διάρκεια της θητείας και κατά τη διάρκεια της εφεδρείας, θεωρείται κατά γενική ομολογία ανεπαρκής, ώστε να καλύψει τις σύγχρονες ανάγκες του πεδίου.
Ο «Φ» εξασφάλισε μαρτυρίες από Κύπριο επαγγελματία εκπαιδευτή που δραστηριοποιείται στο εξωτερικό (η ταυτότητα του οποίου δεν αποκαλύπτεται για ευνόητους λόγους), ο οποίος μας αποκάλυψε ότι η ζήτηση για ιδιωτική στρατιωτική εκπαίδευση, έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Εκατοντάδες Κύπριοι κάθε χρόνο, συμμετέχουν σε σεμινάρια για εκπαίδευση στο εξωτερικό, πληρώνοντας μάλιστα σημαντικά ποσά. Πρόκειται δηλαδή για ένα «μυστικό στρατό», ο οποίος απαγορεύεται να εκπαιδευτεί στην Κύπρο, εξαιτίας της κυπριακής νομοθεσίας.
Στην Ευρώπη υπάρχουν αρκετές ιδιωτικές εκπαιδευτικές εγκαταστάσεις για στρατιωτική και τακτική εκπαίδευση, μεταξύ των οποίων οι εγκαταστάσεις της ESA (Πολωνία), της Alfa-Metal (Βουλγαρία), της Anti Terror Academy και της Hard Task Training (Τσεχία), και πολλές άλλες.
Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, υπάρχουν Κύπριοι ενδιαφερόμενοι, που δραστηριοποιούνται στον τομέα στο εξωτερικό και επιζητούν την εγκατάσταση τους στη Κύπρο. Αυτό ωστόσο δεν είναι δυνατό διότι η Κυπριακή Νομοθεσία, με βάση το Άρθρο 55 του Κεφαλαίου 154 του Ποινικού Κώδικα, θεωρεί παράνομη και κακούργημα την ιδιωτική στρατιωτική εκπαίδευση. Μάλιστα, οι ποινές για τους παραβάτες είναι ιδιαίτερα αυστηρές, καθώς προβλέπεται ποινή φυλάκισης έως και επτά ετών.
Για να μπορεί κάποιος να εκπαιδεύεται στη χρήση όπλων ή την τακτική στρατιωτικών γυμνασίων, κινήσεων ή ελιγμών σε συνέλευση ή συνάθροιση, σε κυπριακό έδαφος, θα πρέπει να εξασφαλίσει άδεια από το Υπουργικό Συμβούλιο. Ένα παράδειγμα είναι οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες του Ισραηλινού Στρατού (IDF), ο οποίος έχει εξασφαλίσει την εν λόγω άδεια για ασκήσεις σε ετήσια βάση στην Πάφο.
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτές και οι εταιρείες τους, ζητούν την τροποποίηση της νομοθεσίας, ούτως ώστε να μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες – πάντοτε μέσα σε αυστηρά νομοθετικά πλαίσια – και στην Κύπρο στους πολίτες που ενδιαφέρονται. Όπως πληροφορούμαστε, αυτοί οι εκπαιδευτές είναι σε θέση να εκπαιδεύουν επί καθημερινής βάσεως, όχι μόνο πολίτες, αλλά και στρατιώτες και στελέχη της Εθνικής Φρουράς. «Μπορούμε να προσφέρουμε εκπαίδευση σε φορητό οπλισμό, τακτικές μικρών κλιμακίων, τεχνολογία jammers κατά drones, πρώτες βοήθειες μάχης κ.τ.λ.», ανέφερε συγκεκριμένα στον «Φ».
Στο τραπέζι η συνεργασία Εθνικής Φρουράς με ιδιώτες εκπαιδευτές
Στο πλαίσιο του αιτήματος των ιδιωτών εκπαιδευτών και εταιρειών για τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου, μπορεί να τεθεί στο τραπέζι και το ζήτημα συνεργασίας με την Εθνική Φρουρά για την εκπαίδευση στελεχών και εφέδρων. Η εκπαίδευση του προσωπικού στην Εθνική Φρουρά, γίνεται εσωτερικά, δηλαδή από τα στελέχη που είναι επιφορτισμένα να εκπαιδεύουν τόσο τους κληρωτούς, όσο και τους εφέδρους.
Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, έχουν αναθέσει στην βάση συμβάσεων την εκπαίδευση του προσωπικού σε επαγγελματίες ιδιώτες. Σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αρκετά κράτη μέλη, χρησιμοποιούν ιδιωτικές εταιρείες στρατιωτικού τύπου (Private Military or Security Companies, PMSCs) για διάφορες υποστηρικτικές υπηρεσίες, μεταξύ αυτών και η εκπαίδευση του προσωπικού ακόμα και νέων εκπαιδευτών «train the trainers».
Από την στιγμή που η Κύπρος διατηρεί ενεργή εφεδρεία και μάλιστα την θεωρεί ως την «ραχοκοκαλιά» της Εθνικής Φρουράς στα επιχειρησιακά σχέδια του ΓΕΕΦ, τότε η πολιτεία οφείλει να προσφέρει ποιοτικότερη εκπαίδευση, τουλάχιστον σε όσους το επιθυμούν.
Κατά γενική ομολογία, ο θεσμός της εφεδρείας παρ’ όλες τις τροποποιήσεις, αποτελεί σήμερα περισσότερο υποχρέωση παρά ουσιαστικό χρόνο εκπαίδευσης. Η τροποποίηση του νόμου για συνεργασία με ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες (PMCs) μπορούν, υπό αυστηρή εποπτεία, να προσφέρουν σημαντικά οφέλη στην Εθνική Φρουρά. Πέραν της εξειδικευμένης τεχνογνωσίας, οι εταιρείες αυτές απασχολούν πρώην στρατιωτικούς, αστυνομικούς και ειδικούς με υψηλό επίπεδο εμπειρίας, παρέχοντας εκπαίδευση σε τομείς όπως η μάχη σε αστικό περιβάλλον, η προστασία κρίσιμων εγκαταστάσεων, η κυβερνοασφάλεια και η διαχείριση κρίσεων.
Εθελοντές στην πρώτη γραμμή της άμυνας
Μάλιστα, μέσα στο πλαίσιο της ενίσχυσης της επιχειρησιακής ετοιμότητας της Εθνικής Φρουράς, αρκετοί ιδιώτες εκπαιδευτές συμμετέχουν ήδη στις διμοιρίες των Δυνάμεων Ταχείας Αντίδρασης (ΔΤΑ) σε διάφορες πόλεις της ελεύθερης Κύπρου, προσφέροντας εθελοντικά τις υπηρεσίες τους. Πρόκειται για άτομα με υψηλό επίπεδο στρατιωτικής εξειδίκευσης, οι οποίοι αξιοποιούν την επαγγελματική τους εμπειρία για την εκπαίδευση και καθοδήγηση των υπόλοιπων μελών.
Οι ΔΤΑ, θεσπίστηκαν μετά από απόφαση του Υπουργικού το 2021 και αποτελούνται από ομάδες εθελοντών εφέδρων, σε επίπεδο διμοιρίας. Οι δυνάμεις αυτές βρίσκονται στα επιχειρησιακά σχέδια του ΓΕΕΦ, για περιόδους κρίσεων και για άμεση ανταπόκριση σε κατοικημένες περιοχές, πριν από την κινητοποίηση της Εθνικής Φρουράς. Ο «Φ» γνωρίζει τους αριθμούς αυτών των ομάδων, ωστόσο δεν θα τους αποκαλύψει.
Παρά τα σημαντικά αποτελέσματα και τη συμβολή τους στην ενίσχυση της Εθνικής Φρουράς, τόσο οι επαγγελματίες εκπαιδευτές όσο και οι Δυνάμεις Ταχείας Αντίδρασης χρειάζονται μεγαλύτερη θεσμική στήριξη από την πολιτεία. Συμμετέχουν σε όλες τις ασκήσεις και δραστηριότητες της Εθνικής Φρουράς με προσωπικά έξοδα, αφιερώνοντας καθημερινά χρόνο και πόρους για να διατηρούνται σε επίπεδο άμεσης επιχειρησιακής ετοιμότητας. Η ενίσχυσή τους με σαφές νομικό πλαίσιο, πόρους και αναγνώριση από το κράτος θα μπορούσε να αποτελέσει ουσιαστικό βήμα για την περαιτέρω αναβάθμιση της αποτρεπτικής ισχύος της Εθνικής Φρουράς.
