Θα εγκαταλείψουν την Κύπρο οι πλούσιοι Ουκρανοί που μετακόμισαν στην χώρα μας, σε περίπτωση που τερματιστεί ο πόλεμος μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανία και, μάλιστα, θα μεταφέρουν και τις εδώ επιχειρήσεις τους στην Ουκρανία.
Κάτι, το οποίο, θα προκαλέσει πολλές επιπτώσεις στην κυπριακή οικονομία, καθώς είναι σημαντικό το αποτύπωμα των Ουκρανών τα τελευταία χρόνια στην κυπριακή οικονομία.
Τα πιο πάνω εμπίπτουν στα βασικά συμπεράσματα έρευνας που πραγματοποίησε για το θέμα το Δημοσιονομικό Συμβούλιο. Τα συμπεράσματα της έρευνας παρουσιάζει με αυτό το ρεπορτάζ ο Φιλελεύθερος.
Οι Ουκρανοί που κατέφυγαν στην Κύπρο μετά τη ρωσική εισβολή στη χώρα τους, έχουν συμβάλει, μέσα από την επαγγελματική τους δραστηριότητα, στην ανάπτυξη της οικονομίας, στην ενίσχυση των εξαγωγών – κυρίως στον τομέα της πληροφορικής και της τεχνολογίας, ενισχύοντας σε μεγάλο βαθμό τα κρατικά έσοδα.
Εκτιμάται πως το 77% των Ουκρανών που βρίσκονται σήμερα στη χώρα μας ήρθαν στην Κύπρο μετά τη ρωσική εισβολή, ενώ το 80% δηλώνουν και φορολογικοί κάτοικοι της Κύπρου, καθώς μετέφεραν τις επιχειρήσεις τους στην Κύπρο.
Τι έβγαλε η μελέτη
Οι ανησυχίες που εξέφρασε το περασμένο καλοκαίρι το Δημοσιονομικό Συμβούλιο για πιθανό πλήγμα στην κυπριακή οικονομία σε περίπτωσης φυγής των επιχειρήσεων ουκρανικών συμφερόντων μετά τη λήξη του πολέμου, αλλά και η μη ανάπτυξη ολοκληρωμένης πολιτικής από την Κυβέρνηση για τη διαχείριση αυτών των επενδύσεων, οδήγησαν το Συμβούλιο σε πραγματοποίηση μελέτης.
Σύμφωνα με το σημείωμα του Δημοσιονομικού Συμβουλίου που κατέχει ο «Φ», «μετά την αποτυχία να πειστεί η εκτελεστική εξουσία να μαζέψει τα υφιστάμενα δεδομένα σε κεντρική τράπεζα πληροφοριών, η οποία θα μπορούσε να ενημερώσει την όποια λήψη μέτρων, και επιμένοντας πως το ενδεχόμενο μαζικής εξόδου του ουκρανικού παράγοντα από την Κύπρο αποτελεί σημαντικό δυνητικό κίνδυνο για την οικονομία, έχουμε προχωρήσει σε μια προσπάθεια εντοπισμού και αξιολόγησης των συνθηκών που αφορούν στα πιο πάνω ζητήματα».
Συγκεκριμένα, το Δημοσιονομικό Συμβούλιο ανέθεσε στην εταιρεία IMR/University of Nicosia τη διεξαγωγή έρευνας, στην οποία συμμετείχαν 500 άτομα, τα οποία απάντησαν μέσω ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων.
Καμπανάκι για επιπτώσεις
Αναλυτικά, η έρευνα, που εξασφάλισε ο «Φ», κατέδειξε πως η συμβολή των Ουκρανών στην οικονομία είναι σημαντική αλλά και υποτιμημένη από τις κυπριακές αρχές.
Παράλληλα, διαπιστώνει πως 25% των Ουκρανών που βρίσκονται στην Κύπρο θα επιστρέψουν στην χώρα τους, σε περίπτωση που τερματιστεί ο πόλεμος, με ανοικτό το ενδεχόμενο το ποσοστό αυτό να αυξηθεί περαιτέρω, κάτι που θα προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας αλλά και για τα κρατικά έσοδα.
Οι πλούσιοι Ουκρανοί με εισοδήματα πέραν των €75 χιλ. θα είναι αυτοί που θα εγκαταλείψουν την Κύπρο σε πρώτη φάση. Όπως σημειώνει το Δημοσιονομικό Συμβούλιο με σημείωμα που προώθησε στη Βουλή, το συγκεκριμένο γεγονός θα πρέπει να προβληματίσει, αφού πιθανότατα θα επηρεάσει και τα στρώματα μεσαίου εισοδήματος μέσα από την απασχόληση.
Το 44% όσων συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσε χαμηλή πρόθεση παραμονής («not likely»). Όσον αφορά στους λόγους για τους οποίους επιθυμούν να επιστρέψουν, το ¼ των ερωτηθέντων δήλωσε πως δεν έχει ξεκάθαρο λόγο, ενώ η επανένωση με την οικογένεια αναφέρεται ως λόγος από το 18% του δείγματος.
Επιπρόσθετα, το 11% δηλώνει πως θα φύγει από την Κύπρο για οικονομικούς λόγους.
Περισσότεροι «φτωχοί» σε άλλες χώρες
Σε σύγκριση με άλλες χώρες, όπως τη Γερμανία, την Πολωνία και την Τσεχία, όπου επίσης διεξήχθησαν αντίστοιχες έρευνες, η φυγή των Ουκρανών από τη χώρα μας θα είναι μικρότερη, ωστόσο στις συγκεκριμένες χώρες τα δημογραφικά δεδομένα των Ουκρανών που θα επιστρέψουν στην Ουκρανία είναι διαφορετικά, καθώς αφορά πρόσωπα με πιο χαμηλά εισοδήματα.
Την ίδια ώρα, οι Ουκρανοί που έχουν εκφράσει την πρόθεση τους να παραμείνουν στην Κύπρο, είναι κυρίως στελέχη μεσαίου εισοδήματος, με απολαβές €35,000 με €75,000. Το 24% δηλώνει πως οπωσδήποτε θα παραμείνει στην Κύπρο και το 66% δηλώνει πως «πολύ πιθανόν» να παραμείνει.
Τα άλλα ευρήματα της μελέτης του Δημοσιονομικού
Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, ο αριθμός των Ουκρανών που βρίσκονται στη Κύπρο είναι πιθανότατα μεγαλύτερος από εκείνον που δείχνουν τα επίσημα στοιχεία.
Κι αυτό διότι εκτιμάται πως σημαντικός αριθμός Ουκρανός θεωρούνται τουρίστες αλλά καταδεικνύουν καταναλωτική συμπεριφορά κατοίκου.
Η έρευνα κατέδειξε τα εξής ευρήματα:
- Ο όγκος (77%) των Ουκρανών έχει μετοικίσει στην Κύπρο το 2022 ή αργότερα, με κύριο κίνητρο τη ρωσική εισβολή. Σημαντικό δεδομένο για τα δημόσια οικονομικά είναι πως σχεδόν 80% από αυτούς δηλώνουν φορολογικοί κάτοικοι Κύπρου.
- Η ουκρανική κοινότητα στην Κύπρο είναι οικονομικά δραστήρια και η επίδρασή της είναι μάλλον υποτιμημένη από κυβερνητικής πλευράς, με 35% των ατόμων και 44% των επιχειρήσεων να δραστηριοποιούνται στον τομέα της τεχνολογίας, όπου αυξήθηκαν απότομα και μαζικά οι κυπριακές εξαγωγές και η προστιθέμενη αξία μετά το 2022. Άλλοι τομείς δραστηριότητας είναι επίσης το εμπόριο, ο πολιτισμός και οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.
- Όσον αφορά στην απασχόληση, το 44% των Oυκρανών που βρίσκονται στην Κύπρο είναι μισθωτοί πλήρους απασχόλησης, ενώ το 12% δηλώνουν αυτοεργοδοτούμενοι. Ένα σημαντικό 5% δηλώνει «επενδυτής ή διευθυντής».
- Η ουκρανική κοινότητα στην Κύπρο περιλαμβάνει άτομα από όλες τις εισοδηματικές ομάδες, αλλά ως σύνολο έχουν υψηλότερα εισοδήματα από τον εγχώριο μέσο όρο: Σχεδόν το 1/3 (28%) λαμβάνουν έσοδα μεταξύ 35,000 και 75,000, με ένα επιπλέον 6% άνω των 75,000 ευρώ. (Με 15% να μην απαντούν).
- Υφίσταται ικανοποιητική ενσωμάτωση με την κυπριακή οικονομία, αλλά με σημαντικά περιθώρια αύξησης. Τα 2/3 δηλώνουν πως συνεργάζονται με κυπριακές επιχειρήσεις, ενώ το ίδιο ποσοστό δηλώνει πως εντός Κύπρου βρίσκεται η τροφοδοσία τους. Σημαντικό δεδομένο επίσης είναι πως το 1/3 δηλώνουν πως απασχολούν Kύπριους.
- Πέρα από την προστιθέμενη αξία και τη φορολόγησή τους, ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό που προσεγγίζει το 80% δηλώνουν πως δαπανούν άνω του 50% των εισοδημάτων τους εντός Κύπρου. Ωστόσο, το ίδιο εύρημα αποτελεί σημαντικό δείκτη για τις επιστροφές χρημάτων (remittances) προς την Ουκρανία.
- Οι πλουσιότεροι Oυκρανοί (εισόδημα άνω των 75,000 ευρώ) δαπανούν λιγότερο από το εισόδημά τους εντός Κύπρου: Το 29% δηλώνουν πως εδώ δαπανούν άνω του 75% των εισοδημάτων τους στην Κύπρο, με τον γενικό μέσο όρο να βρίσκεται στο 54% του πληθυσμού. Το στοιχείο υπονοεί και εντονότερη ενεργή σχέση με την Ουκρανία.
- To 14% των Oυκρανών έχει επενδύσει εντός Κύπρου. Εξ αυτών, το 74% σε ακίνητα. Ωστόσο, δεν είναι αμελητέες οι επενδύσεις στην πληροφορική (11%), το εμπόριο (14%), χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (14%) και τη φιλοξενία (9%).
Kίνητρα για παραμονή
Το Δημοσιονομικό Συμβούλιο προτείνει τη διεξαγωγή νέας έρευνας, με μεγαλύτερο δείγμα και με την αξιοποίηση των διοικητικών στοιχείων που κατέχει η Δημοκρατία, τα οποία είναι κατακερματισμένα σε διάφορα υπουργεία και τμήματα.
«Μια καλύτερη αξιοποίηση μιας πιο ξεκάθαρης εικόνας θα επιτρέψει την έγκαιρη διαμόρφωση πολιτικών και κινήτρων, με κύριο στόχο να ενθαρρυνθούν οι εν Κύπρω Ουκρανοί, αντί να μεταφέρουν τις εδώ επιχειρήσεις τους πίσω στην Ουκρανία, να προβούν σε άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) από την Κύπρο προς στη χώρα τους» τονίζει.
Υποδεικνύει επίσης πως μια τέτοια πολιτική, αν διαμορφωθεί στη βάση στοιχείων και επιτύχει, όχι μόνο θα αποτρέψει σημαντικό κίνδυνο για την οικονομία, αλλά μπορεί δυνητικά να μετατρέψει τον κίνδυνο ακόμα και σε ευκαιρία.
