Η υιοθέτηση και εφαρμογή της Μπλε Κάρτας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κύπρο αποτελεί ακόμη ένα εργαλείο που θα βοηθήσει την προσέλκυση υψηλά ειδικευμένων εργαζομένων από τρίτες χώρες που επιθυμούν να εργαστούν σε κράτη-μέλη της ΕΕ.
Στο πλαίσιο αυτό, η Κύπρος ενέταξε την Ευρωπαϊκή Οδηγία (EU) 2021/1883 με το Νόμο 111 (Ι)/2024 της 1.08.2024, Τροποποιητικός Νόμος του 2024 του περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμου, Κεφ. 105 και αποδέχεται την υποβολή αιτήσεων για έκδοση Μπλε κάρτας από τις 7.07.2025.
Μπλε Κάρτα της ΕΕ σημαίνει άδεια διαμονής με βάση την οποία ο κάτοχός της δικαιούται να διαμένει και να εργάζεται νόμιμα στην Κύπρο, εφόσον διαθέτει υψηλές επαγγελματικές δεξιότητες, που αφορούν τους τομείς: (α) τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνίας (ICT), (β) επιστήμες, έρευνα και καινοτομία, (γ) οικονομικά, λογιστική και χρηματοοικονομικά, (δ) υγεία και φαρμακευτική και (ε) ναυτιλία (χωρίς πλήρωμα πλοίων).
Οι δικαιούχοι τρίτων χωρών θα πρέπει να κατέχουν προσόντα τα οποία να πιστοποιούνται από τίτλο σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή να κατέχουν υψηλές επαγγελματικές δεξιότητες. Η μπλε κάρτα δεν καλύπτει οικιακές βοηθούς, ανειδίκευτους εργάτες, εργαζόμενους σε αγροτικές ή εποχιακές εργασίες, καθώς και οδηγούς, σερβιτόρους και τεχνίτες χωρίς πτυχίο.
Οφέλη και Μειονεκτήματα
Το ερώτημα που τίθεται είναι ποια τα οφέλη και ποια τα μειονεκτήματα της Μπλε Κάρτας και ποιοι οι παράγοντες που οδήγησαν την ΕΕ στην απόφαση αυτή. Η Μπλε Κάρτα είναι ένα εργαλείο που εξυπηρετεί στρατηγικούς στόχους της ΕΕ και παρέχουν για τον κάτοχο της κάρτας (εργαζόμενο) νόμιμη παραμονή και εργασία σε χώρα της ΕΕ, με λιγότερη γραφειοκρατία, ανταγωνιστικό μισθό (πάνω από τον μέσο εθνικό μισθό), πρόσβαση σε κοινωνικά και επαγγελματικά δικαιώματα, σχεδόν ισότιμα με τους πολίτες της ΕΕ.
Επίσης επιτυγχάνεται η οικογενειακή επανένωση με ταχύτερες και ευνοϊκότερες διαδικασίες, η δυνατότητα μετακίνησης σε άλλα κράτη – μέλη για εργασία μετά από 12 – 18 μήνες και η προοπτική μόνιμης διαμονής (μετά από 5 χρόνια συνολικής παραμονής στην ΕΕ).
Για τη χώρα υποδοχής (π.χ. Κύπρο, Γερμανία), παρέχεται η δυνατότητα κάλυψης θέσεων εργασίας σε τομείς με έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού.
Επιπλέον, επιτυγχάνεται η οικονομική ανάπτυξη μέσω της εισόδου ανθρώπινου κεφαλαίου υψηλής ποιότητας, η ανταγωνιστικότητα στον παγκόσμιο χάρτη προσέλκυσης ταλέντων και η νόμιμη και ελεγχόμενη μετανάστευση, με περιορισμό της παράτυπης ή «φτηνής» εργασίας.
Μειονεκτήματα & Προκλήσεις
Για τον κάτοχο απαιτούνται αυστηρά κριτήρια εισοδήματος, σύμβαση και τίτλοι σπουδών, γι’ αυτό και δεν είναι εύκολη η πρόσβαση για όλους. Επίσης υπάρχει δέσμευση σε έναν εργοδότη (τουλάχιστον στην αρχή), γεγονός που περιορίζει την ευελιξία στην αγορά εργασίας. Ένα άλλο μειονέκτημα αποτελεί η γραφειοκρατία και οι καθυστερήσεις στις αιτήσεις σε ορισμένες χώρες και η κάρτα δεν ισχύει παντού, αφού η Ιρλανδία και η Δανία δεν συμμετέχουν, ενώ η Κύπρος δεν είναι ακόμη στο Σένγκεν.
Επίσης, μειονεκτήματα είναι για τις χώρες προέλευσης (τρίτες χώρες) η απώλεια ταλέντου και ανθρώπινου δυναμικού προς τις πλούσιες χώρες της ΕΕ, οι κοινωνικές ανισορροπίες, ειδικά αν μεταναστεύουν μόνο οι πιο καταρτισμένοι πολίτες.
Η εισαγωγή της Μπλε Κάρτας
Η δημιουργία της Μπλε Κάρτας στηρίχθηκε σε πολλαπλές ανάγκες και στρατηγικούς στόχους, όπως είναι η έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Η ΕΕ αντιμετωπίζει δημογραφική γήρανση και ελλείψεις σε τεχνικά επαγγέλματά, ICT, υγεία κλπ., ενώ οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δυσκολεύονται να βρουν αρκετά ή κατάλληλα καταρτισμένους επαγγελματίες εντός της ΕΕ. Ο ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ, Καναδά και Ηνωμένου Βασιλείου αποτέλεσε ακόμη έναν παράγοντα, αφού χώρες όπως οι ΗΠΑ προσφέρουν εδώ και χρόνια visa υψηλής ειδίκευσης και η ΕΕ ήθελε να ανταγωνιστεί στον παγκόσμιο χάρτη ταλέντων με ελκυστικό πλαίσιο.
Επιπλέον, παράγοντες αποτελούν η καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης μέσω της Μπλε Κάρτας, η ΕΕ προσφέρει νόμιμες και ελεγχόμενες διόδους μετανάστευσης, ενισχύοντας την ασφάλεια και τη διαφάνεια. Επίσης επιτυγχάνεται η προώθηση της κινητικότητας και της ευρωπαϊκής συνοχής και η επίτευξη του στόχου που είναι η ενίσχυση του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου εργασίας, όπου ταλέντα μπορούν να κυκλοφορούν μεταξύ χωρών.
Συμπέρασμα
Η Μπλε Κάρτα είναι ένα ισχυρό εργαλείο μεταναστευτικής πολιτικής, σχεδιασμένο να ωφελήσει, τόσο τους εργοδότες της ΕΕ όσο και τους υψηλά καταρτισμένους εργαζόμενους από τρίτες χώρες. Παρόλο που δεν είναι «λύση για όλους», αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία για όσους πληρούν τις προϋποθέσεις και ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για κράτη – μέλη όπως η Κύπρος που τώρα εφαρμόζει ενεργά το καθεστώς αυτό.
* Δικηγόρος στη Λάρνακα
