Άμεσα και έγκαιρα διαβουλεύσεις με οργανώσεις αναπήρων σε αποφάσεις που αφορούν άτομα με αναπηρίες (ΑμεΑ) εισηγείται σε έκθεσή της ως Ανεξάρτητος Μηχανισμός Προώθησης, Προστασίας και Παρακολούθησης της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη.
Η κ. Λοττίδη εξέδωσε την έκθεση μετά από παράπονο που υπέβαλε στο Γραφείο της η Οργάνωση Παραπληγικών Κύπρου (Ο.ΠΑ.Κ.) κατά του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, αναφορικά με τη διαβούλευση του Υφυπουργείου με τις οργανώσεις ατόμων με αναπηρίες κατά την ετοιμασία της νέας νομοθεσίας για άτομα με αναπηρίες και αφότου εξέτασε τα πεπραγμένα προβαίνει σε εισηγήσεις.
Στην έκθεση η Επίτροπος εισηγείται όπως το Υφυπουργείο, καθώς και οι υπόλοιπες κρατικές υπηρεσίες, εμπλέκουν άμεσα και έγκαιρα στις διαδικασίες διαβουλεύσεων που αφορούν στα άτομα με αναπηρίες, πέρα από την ΚΥ.Σ.Ο.Α., και άλλες αντιπροσωπευτικές οργανώσεις ατόμων με αναπηρία που δεν είναι μέλη της ΚΥΣΟΑ, ούτως ώστε εκφέρουν τις απόψεις τους και να συμβάλλουν με την υποβολή εισηγήσεων στη διαμόρφωση δράσεων και πολιτικών που αφορούν στα άτομα με αναπηρία.
Σε σχέση με την προκειμένη περίπτωση, σημειώνει πως αναμένεται από το Υφυπουργείο ότι, έστω και με καθυστέρηση, θα ενημερώσει πλήρως την Ο.ΠΑ.Κ. για το προσχέδιο του Νομοσχεδίου με τίτλο «ο περί Κοινωνικής Συμμετοχής, Συμπερίληψης και Αποκατάστασης Ατόμων με Αναπηρίες Νόμος του 2025». Επίσης και ότι από τώρα και εντεύθεν θα διασφαλίζει τη συμμετοχή σε διαβουλεύσεις για ζητήματα που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τα άτομα με αναπηρίες, τόσο της ΚΥ.Σ.Ο.Α. όσο και άλλων αντιπροσωπευτικών οργανώσεων ατόμων με αναπηρίες, (έστω και σε ομάδες για πρακτικούς λόγους) σύμφωνα με τις πρόνοιες της Σύμβασης όπως έχουν αναφερθεί ανωτέρω, συμπεριλαμβανομένης της Ο.ΠΑ.Κ. που παρότι δεν είναι μέλος της ΚΥ.Σ.Ο.Α εκπροσωπεί μεγάλο αριθμό ατόμων με σοβαρές αναπηρίες.
Η Έκθεση υποβλήθηκε στην Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας, για την υλοποίηση των προαναφερθέντων εισηγήσεων με κοινοποίηση στη Διευθύντρια του Τμήματος Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες, ως το Κεντρικό Σημείο για την εφαρμογή της Σύμβασης, ούτως ώστε να προβεί στις αναγκαίες ενέργειες προς ενημέρωση των κρατικών υπηρεσιών για την υποχρέωσή τους να εμπλέκουν στις διαδικασίες διαβουλεύσεων για θέματα που αφορούν στα άτομα με αναπηρίες, τόσο την ΚΥ.Σ.Ο.Α. όσο και άλλες αντιπροσωπευτικές οργανώσεις ατόμων με αναπηρία.
Η Επίτροπος στην έκθεση αναφέρει περαιτέρω ότι η Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, σε σχέση με την αρχική έκθεση της Κύπρου στις καταληκτικές παρατηρήσεις της τον Απρίλιο του 2017, εξέφρασε τη σοβαρή ανησυχία της για το γεγονός ότι η εθνική νομοθεσία δεν είχε ενσωματώσει επαρκώς και στο σύνολό της μια προσέγγιση της αναπηρίας που να βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως προβλέπεται στη Σύμβασης και ιδίως στα άρθρα 1 και 3.
Προσθέτει πως η Επιτροπή κάλεσε την Κυπριακή Δημοκρατία όπως προέβαινε στην άμεση υιοθέτηση και εφαρμογή μιας προσέγγισης της αναπηρίας βασισμένης στα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και στην πλήρη επανεξέταση και αναθεώρηση του συνόλου της εθνικής νομοθεσίας και πολιτικής, σε συνεργασία με τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις των ατόμων με αναπηρίες, στη βάση της παραγράφου (3) του άρθρου 4 της Σύμβασης.
Συνεχίζοντας αναφέρει πως ακολούθως η Επιτροπή, αφού σημείωσε ότι με τον Ν.143(I)/2006 ρυθμίζεται η υποχρέωση των δημόσιων υπηρεσιών να διαβουλεύονται με την ΚΥ.Σ.Ο.Α., εξέφρασε την ανησυχία της για την ανεπαρκή συνεργασία του Κράτους με τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις ατόμων με αναπηρίες σε όλα τα ζητήματα που άπτονται της αναπηρίας, καθώς και για το γεγονός ότι η συμβολή των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων ατόμων με αναπηρίες στις εθνικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων δεν αναγνωρίζεται κατάλληλα.
Ως εκ τούτου, αναφέρει περαιτέρω η Επιτροπή συνέστησε στην Κυπριακή Δημοκρατία όπως, μεταξύ άλλων, βελτίωνε τη συνεργασία και τη συμμετοχή των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων ατόμων με αναπηρίες σε δράσεις ενδυνάμωσης των ικανοτήτων, καθώς και στον διατομεακό σχεδιασμό, την εφαρμογή και την παρακολούθηση πολιτικών, νομοθετικών ρυθμίσεων και προγραμμάτων.
Μεταξύ άλλων η Επίτροπος αναφέρει ότι σε κάθε περίπτωση, η εμπλοκή και συμμετοχή της ΚΥ.Σ.Ο.Α. και των αντιπροσωπευτικών οργανώσεων ατόμων με αναπηρίες στις διαβουλεύσεις θα πρέπει να είναι έγκαιρη, ήτοι να μην βρίσκονται προ τετελεσμένων ή/και ειλημμένων αποφάσεων της διοίκησης προτού να κληθούν να συμμετάσχουν στις διαβουλεύσεις, καθότι, με βάση τη Σύμβαση και την αρμόδια Επιτροπή του ΟΗΕ, η εμπλοκή τους στις διαβουλεύσεις θα πρέπει να είναι ουσιαστική ώστε να συμβάλλουν στη διαμόρφωση πολιτικών και νομοθετημάτων που επηρεάζουν τα άτομα με αναπηρίες.
