Περιορισμούς θέτει το ευρωπαϊκό πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων για τις αποκρατικοποιήσεις, για να έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα κάποια συγκεκριμένα κριτήρια για την επιλογή του στρατηγικού επενδυτή που θα αναλάβει το Χρηματιστήριο Αξίων Κύπρου (ΧΑΚ).
Τα μέλη της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών είχαν ζητήσει να μην θεωρείται ως καθοριστικός παράγοντας επιλογής η υψηλότερη τιμή για την εξασφάλιση του ΧΑΚ αλλά βαρύνουσα σημασία να έχουν ποιοτικά κριτήρια αξιολόγησης.
Τεχνοκράτες, αφού μελέτησαν σειρά οδηγιών και νόμων, τονίζουν πως οι ελάχιστες προϋποθέσεις για την αποκρατικοποίηση του χρηματιστηρίου είναι αντικειμενικές, για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος.
Το υπουργείο Οικονομικών, με επιστολή του προς τη Βουλή υποστηρίζει πως, σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο, οι ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων επιχειρήσεων πρέπει να γίνονται με τρόπο που να μην συνεπάγεται κρατική ενίσχυση, ώστε να μη νοθεύεται ο ανταγωνισμός στην εσωτερική αγορά της ΕΕ. Παράλληλα, επικαλείται και τις θέσεις που είχε διατυπώσει τον περασμένο Ιούνιο η Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων, η οποία υποστήριξε ότι, για να μην εγείρεται θέμα κρατικής ενίσχυσης στις ιδιωτικοποιήσεις, πρέπει οι δημόσιες αρχές να διασφαλίζουν ότι η πώληση γίνεται με τους όρους της αγοράς και ότι δεν δίνεται κάποιο άλλο πλεονέκτημα στον αγοραστή.
Το κράτος ως ιδιώτης πωλητής
Σύμφωνα με το αρμόδιο υπουργείο, το κράτος, ως ο πωλητής, πρέπει να δράσει ως ιδιώτης και να πωλήσει την επιχείρηση στην υψηλότερη δυνατή τιμή, χωρίς να επιβάλλει όρους που ενδεχομένως να μειώνουν την προσφερόμενη τιμή.
Οι τεχνοκράτες του υπουργείου, αφού μελέτησαν το ευρωπαϊκό πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων στις περιπτώσεις αποκρατικοποιήσεων, έκρινε σκόπιμο να επιλέγεται ο επενδυτής που πληροί κάποιες ελάχιστες προϋποθέσεις (ορισμό στρατηγικού επενδυτή, καθώς και κάποια άλλα κριτήρια που θα καθορίζονται στα έγγραφα διαγωνισμού πχ τα τελευταία 3 χρόνια ο ελάχιστος μέσος όρος συνολικών εσόδων να είναι τουλάχιστον €30 εκατ., το μέσο μετοχικό κεφάλαιο τουλάχιστον €100 εκατ., οι μέσες ταμειακές ροές τουλάχιστον €1,5 εκατ. και τουλάχιστον 2 από τα 3 τελευταία έτη το καθαρό εισόδημα του/ να είναι θετικό).
Άλλο ένα κριτήριο επιλογής θα στηρίζεται στην υποβολή της υψηλότερης προσφερόμενης τιμής ανά μετοχή. «Οι ελάχιστες προϋποθέσεις που προτείνονται είναι αντικειμενικά μετρήσιμες και κρίνονται σκόπιμες, για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος» προσθέτει το υπουργείο. Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζεται η συνέχεια των χρηματιστηριακών εργασιών του ΧΑΚ (αφού σύμφωνα με τον ορισμό του στρατηγικού επενδυτή αυτός πρέπει να είναι ουσιαστικά χρηματιστήριο) και η προοπτική για ανάπτυξη της χρηματιστηριακής αγοράς στην Κύπρο (αφού με τα ελάχιστα κριτήρια συμμετοχής που περιλαμβάνονται στα έγγραφα του διαγωνισμού ο επενδυτής που θα επιλεγεί θα πρέπει να είναι άνω ενός συγκεκριμένου μεγέθους).
«Όχι» για νέες προσθήκες
Επίσης, το ΥΠΟΙΚ διαφωνεί με το αίτημα της Βουλής για τη συμπερίληψη επιπρόσθετου άρθρου στο νομοσχέδιο, το οποίο θα αναφέρει πως το 75% των μετοχών της εταιρείας ειδικού σκοπού που θα δημιουργηθεί θα τις αγοράσει ο στρατηγικός επενδυτής.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, την στιγμή που ο σκοπός του νομοσχεδίου είναι η ρύθμιση της αποκρατικοποίησης του ΧΑΚ και η πώλησή του σε ιδιώτη, δεν κρίνεται δόκιμο να περιληφθεί στο νομοσχέδιο ρητή αναφορά στο δυνητικό ποσοστό του 75%.
Όπως σημειώνει, η δυνατότητα πώλησης κατ’ ελάχιστο ενός ποσοστού 75% των μετοχών της εταιρείας ειδικού σκοπού ρυθμίζεται πλήρως στα σχετικά έγγραφα του διαγωνισμού.
«Έστω κι αν ο επιτυχών επενδυτής αγοράσει το 75% των μετοχών της εταιρείας ειδικού σκοπού σε ένα βραχυπρόθεσμο διάστημα (στο προσχέδιο των εγγράφων του διαγωνισμού προβλέπονται 2 χρόνια μετά την ημερομηνία αναφοράς) οι μετοχές του Κράτους δύναται να πωληθούν και αυτές στον επενδυτή» προσθέτει.
Ταυτόχρονα, σημειώνει πως τον Μάιο του 2020 η πολιτική απόφαση που πάρθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο αφορούσε αποκρατικοποίηση του ΧΑΚ. «Η εν λόγω απόφαση βάσει μελέτης που εξέτασε διάφορα σενάρια για το μέλλον του ΧΑΚ κρίθηκε ως η πιο συμφέρουσα για το κράτος και συμβαδίζει με τη διεθνή τάση που επικρατεί στον χρηματιστηριακό τομέα για μετατροπή των κρατικών χρηματιστηρίων σε ιδιωτικές εταιρείες.
Η πλήρης αποκρατικοποίηση της χρηματιστηριακής αγοράς και η επίτευξη ανεξαρτησίας και ευελιξίας στον τομέα αυτό, αναμένεται να βοηθήσει στην αύξηση της αποδοτικότητας και ανταγωνιστικότητας της αγοράς, στην αποτελεσματικότερη διαχείριση της καθώς και η προσέλκυση ευρύτερης συμμετοχής επενδυτών» συμπληρώνει.
Επιπρόσθετα, υπογραμμίζει πως τον Νοέμβριο του 2022 το Υπουργικό είχε αποφασίσει να δοθεί η δυνατότητα στον στρατηγικό επενδυτή να προχωρήσει στην αγορά ποσοστού από 75% μέχρι 100% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ειδικού σκοπού και εφόσον το κρίνει σκόπιμο να παραμείνει σε θεσμική συνεργασία με το Κράτος για ένα βραχυπρόθεσμο διάστημα.
