Απειλές με στόχο τη φίμωση, τον περιορισμό της ελευθερίας έκφρασης και τον στραγγαλισμό της άσκησης δημόσιας κριτικής, λαμβάνουν πολίτες και δημοσιογράφοι. «Εσύ στο χώμα και εγώ στη φυλακή», ήταν η απειλή την οποία δέχθηκε δημοσιογράφος. «Πνάσε για να μην αρκέψω να φκάλλω τα άπλυτα σου στη φόρα», απειλήθηκε πολίτης από πρώην μέλος της ΚΥΠ. Ολοένα και αυξάνονται καταγγελίες τέτοιας φύσεως, επισημάνθηκε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια εξέτασης του δικαιώματος στην ελευθερία έκφρασης χωρίς τον φόβο αντιποίνων, την οποία ενέγραψε αυτεπάγγελτα η βουλευτής Ειρήνη Χαραλαμπίδου.
Αφορμή στάθηκε η πρόσφατη καταγγελία που έλαβε η κ. Χαραλαμπίδου από πολίτη, η οποία δέχθηκε απειλές από αστυνομικό, πρώην μέλος της ΚΥΠ. Ωστόσο, η κ. Χαραλαμπίδου επεσήμανε πως έχει λάβει περισσότερες από πέντε καταγγελίες από γνωστούς δημοσιογράφους, οι οποίοι δέχθηκαν απειλές για άρθρα και ρεπορτάζ τους.
Από την πλευρά της, η παραπονούμενη Νικολέττα Τσικκίνη ανέφερε πως θίγονται τα δικαιώματά της και ότι απειλήθηκε από μέλος της ΚΥΠ. «Έχουμε να κάνουμε με την προστασία της υπόληψης, της τιμής και της ασφάλειάς μου», υπογράμμισε. «Έχει δικαιώματα και ο πολίτης να προστατέψει τον εαυτό του», είπε αναφερόμενη σε τυχόν δίωξή της εξαιτίας της δημοσιοποίησης των στοιχείων του ατόμου που την απείλησε.
Ο δικηγόρος της κ. Τσικκίνη, Αλέκος Αργυρού, επεσήμανε την ανάγκη να προστατευθεί η πελάτης του και επιφύλαξε το δικαίωμά τους να προβούν σε περαιτέρω ενέργειες και καταγγελίες. Είπε, ακόμη, ότι όταν τέτοιες πράξεις προέρχονται από λειτουργό υπηρεσίας με εξουσία και πρόσβαση σε ευαίσθητα δεδομένα και πληροφορίες, δεν αποτελούν απλή προσωπική αντιπαράθεση, αλλά σοβαρή παρέμβαση σε θεμελιώδη δικαιώματα και πιθανή κατάχρηση εξουσίας. «Συνιστούν απειλή και αποκτούν τον χαρακτήρα εκφοβισμού και καταστολής της ελευθερίας της έκφρασης». Η χρήση της ιδιότητας μέλους της ΚΥΠ ως όπλο σε προσωπική αντιπαράθεση παραβιάζει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το νόμο και πλήττει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς», είπε και έθεσε, παράλληλα, ζήτημα ισότητας και εκφοβισμού.
Άγνωστο εάν προχωρήσει σε πειθαρχική έρευνα η ΚΥΠ
Αβεβαιότητα για τον τρόπο που θα χειριστεί το περιστατικό η Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΚΥΠ) καθώς λειτουργεί με εσωτερικούς κανονισμούς, εξέφρασε στη διάρκεια της συνεδρίασης ο αστυνομικός διευθυντής της Διεύθυνσης Ανθρωπίνου Δυναμικού της Αστυνομίας, Ιωάννης Χειμώνας.
Ανέφερε αρχικά πως πριν από την πρόσληψη, η ΚΥΠ πραγματοποιεί έρευνα για τα άτομα που θα γίνουν μέλη της. Το καταγγελλόμενο μέλος για απειλή, όπως είπε, απομακρύνθηκε από την ΚΥΠ και τοποθετήθηκε σε άλλο τμήμα.
«Η ΚΥΠ είναι ανεξάρτητη Αρχή και διέπεται από εσωτερικό κανονισμό». Ο εσωτερικός έλεγχος, σημείωσε, γίνεται από την ΚΥΠ και ενημερώνεται η Αστυνομία για το όποιο πόρισμα.
Ο κ. Χειμώνας επεσήμανε πως η Αστυνομία δεν γνωρίζει τους εσωτερικούς κανονισμούς της ΚΥΠ και παράλληλα δεν γνωρίζουν ποιες είναι οι ενέργειες που κάνει τώρα η ΚΥΠ για το περιστατικό.
Πάντως, σε ό,τι αφορά τις τοποθετήσεις στο διαδίκτυο, φαίνεται να μην υπάρχει έλεγχος στην Κύπρο, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε εκπρόσωπος του υπουργείο Εσωτερικών.
Στο στόχαστρο ακόμη και απειλών βρίσκονται πέρα από τους πολίτες και δημοσιογράφοι, όταν τα ρεπορτάζ και άρθρα τους ενοχλούν συγκεκριμένα πρόσωπα ή συμφέροντα.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Κύπρου Γιώργος Φράγκος, ανέφερε πως το λειτούργημα εξυπηρετείται όταν οι δημοσιογράφοι μπορούν να ασκούν κριτική. Κοινοποιήσαμε, είπε, πλειάδα ανακοινώσεων και καταγγείλαμε τα περιστατικά αυτά και σε διεθνείς οργανισμούς. Είχαμε περιπτώσεις απειλών κατά της ζωής δημοσιογράφων. Ή περιπτώσεις που δημοσιογράφοι προπηλακίζονται ή υβρίζονται για ρεπορτάζ τους.
Εξέφρασε, δε, τον προβληματισμό του για το νομοσχέδιο σε σχέση με την προστασία δημοσιογράφων καθώς και για το νομοσχέδιο για τα fake news. «Ένας στους τρεις δημοσιογράφους δέχθηκε νουθεσία ή αποτροπή για ρεπορτάζ. Το 62% βιώνουν εργασιακή ανασφάλεια, που σημαίνει ότι δεν ακουμπάνε σε θέματα που μπορεί να τους αφήσουν χωρίς δουλειά», υπέδειξε ως πληγή για την ελευθερία της έκφρασης και για τη Δημοκρατία.
Οργανωμένες οι επιθέσεις, καταγγέλλουν οι βουλευτές
Την υποψία ότι πολλές από τις απειλές και τις προσπάθειες φίμωσης γίνονται οργανωμένα και με τη βοήθεια ψεύτικών λογαριασμών που δημιουργούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εξέφρασαν αρκετοί από τους βουλευτές της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Επιτροπής Ειρήνη Χαραλαμπίδου έκανε λόγο για ανάγκη θεσμικού ελέγχου και πλουραλισμού, ενώ επανέφερε το νομοσχέδιο για τα fake news και για την προστασία των δημοσιογράφων. «Έχουμε υποχρέωση να προστατεύουμε την ελευθερία έκφρασης», είπε.
«Έχω λάβει καταγγελίες από πολύ γνωστούς δημοσιογράφους, τουλάχιστον πέντε, οι οποίοι με κάλεσαν να μου καταγγείλουν οργανωμένη επίθεση σχεδόν από τα ίδια πρόσωπα καθώς χρησιμοποιείται πάντοτε το ίδιο λεκτικό. Επικοινώνησα το θέμα και στην Ένωση Συντακτών, η οποία ήταν ενήμερη».
Είναι η πρώτη φορά, είπε, που δημιουργούνται ψεύτικες ιστοσελίδες και δέχονται απειλές δημοσιογράφοι επειδή ασκούν το επάγγελμά τους. «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι ο πρώτος διδάξας, είναι καταγεγραμμένα το όσα έστελνε σε επικοινωνιολόγο του».
Επιπλέον, ο βουλευτής Γιώργος Κουκουμάς σημείωσε πως γίνεται κατάχρηση της εξουσίας ώστε με έμμεσους ή άμεσους τρόπους να φιμωθεί η ελευθερία έκφρασης. «Τα τελευταία χρόνια υπάρχει όξυνση του φαινομένου. Η ελευθερία έκφρασης δέχεται περιορισμούς», είπε.
Είχαμε Υπουργό, συνέχισε, που έστειλε την Αστυνομία σε κατοικία για σάτιρα. Είχαμε διαδηλωτές που συνελήφθησαν για ένα πανό σε μία περίπτωση ακόμη και 20 μέρες αργότερα. Έχουμε δημοσιογράφους που απειλούνται. Διέρρευσαν μηνύματα του νυν Πρόεδρου της Δημοκρατίας με επικοινωνιολόγο, προεκλογικά, με την προτροπή να δημιουργηθούν ψεύτικοι λογαριασμοί στο διαδίκτυο.
Στην έρευνα των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα, η Κύπρος κάθε χρόνο πέφτει δέκα μονάδες.
Από την πλευρά του, ο βουλευτής Χρίστος Σενέκης έκανε αναφορά σε ΣΥΟΠ, που είναι συγγενής πολιτικού στελέχους και εξαπέλυσε απειλές. «Εσύ στο χώμα και εγώ στη φυλακή», ανέφερε χαρακτηριστικά την απειλή που δέχθηκε δημοσιογράφος. Αναφέρθηκε, ακόμη και σε άλλη απειλή, στην οποία ο θύτης ανέφερε: «Φωτιά και τσεκούρι στους τουρκοπροσκυνημένους».
Ωστόσο, είπε ο κ. Σενέκης ότι δεν εξυπηρετούσε σε τίποτα η αποκάλυψη των στοιχείων του πρώην μέλους της ΚΥΠ που εξαπέλυσε τις απειλές. «Ναι πρέπει να προστατεύομε την ελευθερία έκφρασης, αλλά παράλληλα πρέπει να προστατέψουμε και τα προσωπικά δεδομένα».
Η Αλεξάνδρα Ατταλίδου, ανέφερε από την πλευρά της πως η ελευθερία της έκφρασης πλήττεται από οργανωμένα τρόλς. «Δημιουργείται παρενόχληση και ανασφάλεια των πολιτών να εκφραστούν ελεύθερα», είπε και τόνισε πως θα καταθέσει τροπολογία σε σχέση με την ΚΥΠ.
Η Ρίτα Σούπερμαν υπογράμμισε την ανάγκη προστασίας του δικαιώματος οι πολίτες να εκφράζοντες ελεύθερα.
Τέλος, ο βουλευτής Δημήτρης Δημητρίου προέτρεψε να υποβληθεί και να εξεταστεί το ζήτημα στην Επιτροπή Θεσμών, προτείνοντας να πραγματοποιηθεί μια από κοινού κλειστή συνεδρίαση.
