Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωσε ότι υπάρχει ενδιαφέρον από ενεργειακούς κολοσσούς για δραστηριοποίηση τους σε περισσότερα οικόπεδα εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας, σημειώνοντας ότι πρόκειται για μια εξέλιξη που αναμένεται να ενισχύσει τη διεθνή εικόνα της χώρας, να προσελκύσει επενδύσεις και να ενδυναμώσει τις περιφερειακές συνεργασίες.
Σε ομιλία του στο 13ο Ενεργειακό Συμπόσιο της Financial Media Way, που πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανακοίνωσε ότι στις 26 Νοεμβρίου θα μεταβεί στον Λίβανο για συνομιλίες που αφορούν άμεσα τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τόνισε ότι σε μια περίοδο γεωπολιτικών ανακατατάξεων, η κυβερνητική στρατηγική επικεντρώνεται σε δύο βασικούς στόχους: τη διασφάλιση επάρκειας στο ηλεκτρικό σύστημα και την εξασφάλιση προσιτών τιμών ηλεκτρισμού για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η ενεργειακή στρατηγική βασίζεται σε τρεις πυλώνες:
- Τη διείσδυση περισσότερων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα, το οποίο αν και αυξάνεται, παραμένει στο 23%, ποσοστό που ο ίδιος χαρακτήρισε μη ικανοποιητικό.
- Την αξιοποίηση των κοιτασμάτων εντός της κυπριακής ΑΟΖ, υπενθυμίζοντας ότι η πρώτη ανακάλυψη έγινε το 2011 χωρίς ακόμη αξιοποίηση.
- Τις ενεργειακές διασυνδέσεις, έργα στα οποία η Κύπρος δίνει προτεραιότητα ως ενεργειακά απομονωμένο νησί.
Ο Πρόεδρος επανέλαβε ότι στόχος είναι η πράσινη μετάβαση με κοινωνική δικαιοσύνη και οικονομική λογική, αξιοποιώντας τα επιβεβαιωμένα κοιτάσματα φυσικού αερίου, το δυναμικό της Κύπρου στις ΑΠΕ, το επενδυτικό περιβάλλον και τη στρατηγική γεωγραφική της θέση.
Αναφέρθηκε στη φορολογική μεταρρύθμιση που προωθεί κίνητρα για πράσινες επενδύσεις, καθώς και στην πιλοτική εφαρμογή του σχεδίου «Φωτοβολταϊκά για Όλους», για το οποίο υποβλήθηκαν 8.500 αιτήσεις, εκ των οποίων οι 4.000 έχουν ήδη υλοποιηθεί. Επιπλέον, η Τηλλυρία εξελίσσεται σε πρώτη ενεργειακή κοινότητα, ενώ από το 2026 το μοντέλο αυτό αναμένεται να εφαρμοστεί σε όλη την Κύπρο.
Παράλληλα, σημείωσε ότι η ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού τέθηκε σε λειτουργία στις 2 Οκτωβρίου, προσφέροντας πραγματική επιλογή προμηθευτή για τον καταναλωτή και δίνοντας ώθηση στη μείωση του κόστους ηλεκτρικού ρεύματος. Χρηματοδοτούμενα έργα μέσω του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης ύψους €114 εκατ. αφορούν την αναβάθμιση και αυτοματοποίηση των δικτύων μεταφοράς και διανομής.
Ο Πρόεδρος εξήγγειλε επίσης σχέδιο χορηγιών για συστήματα αποθήκευσης ενέργειας, με στόχο τη μέγιστη αξιοποίηση της πράσινης παραγωγής και τη μείωση του κόστους. Όπως είπε, μέσα από μια ολιστική προσέγγιση, η Κύπρος εργάζεται ώστε να αποκτήσει σύγχρονο, ολοκληρωμένο ενεργειακό σύστημα, ικανό να στηρίξει καινοτομία και ασφάλεια τις επόμενες δεκαετίες.
Αναφορικά με τον δεύτερο πυλώνα της στρατηγικής, επισήμανε την ανακάλυψη του κοιτάσματος ΠΗΓΑΣΟΣ στο τεμάχιο 10, με εκτιμώμενο απόθεμα 20 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου. Οι σχεδιασμοί για Αφροδίτη και Κρόνο προχωρούν, με στόχο την πρώτη εξαγωγή φυσικού αερίου το 2027 από τον Κρόνο, σύμφωνα με τους αδειούχους.
Υπογράμμισε επίσης ότι η Κύπρος μπορεί να λειτουργήσει ως εναλλακτικός ενεργειακός διάδρομος για την Ευρώπη, σε μια συγκυρία όπου, όπως είπε, η ΕΕ παραμένει ενεργειακά εξαρτημένη από τρίτες χώρες ακόμη και μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η συμμετοχή της Κύπρου στον σχήμα 3+1 με Ελλάδα, Ισραήλ και ΗΠΑ επιβεβαιώνει, κατά τον ίδιο, ότι η χώρα αποτελεί μέρος των λύσεων για την ενεργειακή ασφάλεια της Ανατολικής Μεσογείου.
Σχετικά με τον τρίτο πυλώνα των διασυνδέσεων, ο Πρόεδρος ανακοίνωσε την πρόθεση της κυβέρνησης να επικαιροποιήσει τα οικονομικά και τεχνικά δεδομένα του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Ευρώπη, αλλά και με γειτονικά κράτη, στο πλαίσιο της στρατηγικής ενεργειακής ενοποίησης.
Καταλήγοντας, ανέφερε ότι η ενεργειακή μετάβαση απαιτεί συνέπεια, συνεργασία και ρεαλισμό, σημειώνοντας πως παρά τις προκλήσεις, η Κύπρος είναι αποφασισμένη να προχωρήσει βήμα-βήμα με όραμα και στρατηγική για τη διασφάλιση επάρκειας και τη μείωση του ηλεκτρικού κόστους, στόχος που χαρακτήρισε ως μεγάλο στοίχημα για τη χώρα.
