Συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης είναι πάντα ένα δύσκολο εγχείρημα. Υπάρχουν ωστόσο κάποια παραδείγματα, όπως η κατοικία αυτή στη Βραζιλία, που δείχνουν πως δεν είναι ακατόρθωτο. Βρίσκεται στο Ατλαντικό Δάσος και έχει σχεδιαστεί από το στούντιο Tetro.
Το Ατλαντικό Δάσος, στις ανατολικές ακτές της Βραζιλίας ονομάζεται και Μικρός Αμαζόνιος, κι είναι το δεύτερο πιο μεγάλο τροπικό δάσος στον πλανήτη. Είκοσι χιλιάδες διαφορετικά είδη φυτών, 1000 είδη πουλιών, 750 είδη ερπετών και αμφιβίων, 265 είδη θηλαστικών ζουν σε αυτή την επίγεια Εδέμ. Χωράνε άραγε και οι άνθρωποι;
Οι αρχιτέκτονες του γραφείου Tetro κλήθηκαν να δώσουν απάντηση σχεδιάζοντας μία κατοικία στην πλαγιά ενός βουνού ανάμεσα στο κατάφυτο δάσος. «Πώς μπορείς να κτίσεις σε ένα μέρος με τόσο απότομη κλίση χωρίς να επέμβεις δραστικά στο φυσικό περιβάλλον; Και πώς μπορείς να προσφέρεις στους ενοίκους της κατοικίας την εμπειρία τού να κοιτάζουν προς τα πάνω και να βλέπουν τον ουρανό μέσα από τις κορυφές των πανύψηλων δέντρων;» Αυτά ήταν τα ζητούμενα που τέθηκαν για το σχεδιασμό, μαζί με το πιο βασικό, βεβαίως, ότι το κτίσμα έπρεπε να προσαρμοστεί στη φύση και όχι αντίστροφα. Η απότομη κατωφέρεια δεν θεωρήθηκε μειονέκτημα ή στόχος προς κατάκτηση, αλλά ένα πλεονέκτημα για μεγιστοποίηση των δώρων της γης.
Η πρώτη κίνηση που επιλέγηκε ήταν μια σειρά από λεπτές κολόνες σαν κορμοί δέντρων, οι οποίες ανέβασαν το σπίτι σε ύψος πάνω από το έδαφος, αφήνοντας τη ζωή από κάτω να συνεχίζει ανενόχλητη την πορεία της. Ούτε ένα δέντρο δεν κόπηκε, μάλιστα τα μηχανήματα για την ανέγερση του κτίσματος ήταν μικρά, ώστε να μπορούν να κινούνται μέσα στο δάσος χωρίς να το καταστρέφουν. Από εκεί και πέρα, οι αρχιτέκτονες αφέθηκαν κυριολεκτικά στη φύση, κι αυτό οδήγησε σε μια σειρά χώρων που ακολουθούν ένα ακανόνιστο ζιγκ-ζαγκ γύρω από τα δέντρα. Το σπίτι παίρνει το σχήμα του καθώς καταλαμβάνει τους άδειους χώρους ανάμεσα στα δέντρα, σε μια αβίαστη, φυσική πορεία.
Όσον αφορά τα υλικά, οι αρχιτέκτονες χρησιμοποίησαν μπετόν και γυαλί, μια επιλογή που επιτρέπει στο δάσος να εισχωρεί στο εσωτερικό. Στο επίπεδο του εδάφους το αποτύπωμα περιορίζεται στο ελάχιστο: ένα υπνοδωμάτιο και ένα γραφείο με μια γυριστή σκάλα που οδηγεί στον πάνω όροφο. Σ’ αυτό το πάνω επίπεδο υπάρχουν δύο πτέρυγες, η δυτική με τη βεράντα και την πισίνα, και η ανατολική με τους περισσότερους από τους εσωτερικούς χώρους, που κι αυτοί βγάζουν σε βεράντες, οι οποίες ανοίγονται στο δάσος. Κεντρικό σημείο είναι ο ενιαίος χώρος με το καθιστικό, την κουζίνα και την τραπεζαρία, με γυάλινους τοίχους που αφήνουν τη θέα να μπαίνει ανεμπόδιστα στο εσωτερικό.
Στο οπτικό του πεδίο βρίσκεται επίσης η πισίνα, που μοιάζει να αιωρείται πάνω από το έδαφος, σαν να έχει παγώσει στο χρόνο. Από το χώρο αυτό οδηγείται κανείς στα υπνοδωμάτια. Η σουίτα, με το κυβικό της σχήμα, προβάλλεται στο δάσος και έχει πανοραμική θέα στο καταπράσινο περιβάλλον. Πέρα από τους γυάλινους τοίχους, που ντύνουν πολλές από τις πλευρές της κατοικίας, σημαντικό ρόλο για τον φωτισμό και τη θέα παίζουν οι φεγγίτες.
Οι αρχιτέκτονες σημειώνουν: «Θεωρούμε τους φεγγίτες σημαντικό στοιχείο στη λειτουργία της κατοικίας, καθώς οδηγούν τη ματιά ψηλά, προς τις κορυφές των δέντρων, διατηρώντας αυτή την κίνηση του βλέμματος που θα ήταν φυσική για όποιον βρισκόταν σε αυτό το μέρος προτού χτιστεί το σπίτι. Για μας ήταν μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα άσκηση να βρούμε τις σωστές γωνίες και τα σημεία θέασης, και είμαστε πολύ ευχαριστημένοι με αυτό που προέκυψε».
Ελεύθερα 16.11.2025
