Η πρόσφατη ισχυρή σεισμική δόνηση στη ρωσική Καμτσάκα υπενθύμισε με δραματικό τρόπο την ανεξέλεγκτη δύναμη της φύσης, οδηγώντας σε προληπτικές εκκενώσεις και ενεργοποίηση προειδοποιήσεων για τσουνάμι στην Ιαπωνία και τη Χαβάη.
Όπως ανακοίνωσε το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο, ο σεισμός είχε μέγεθος 8,8 Ρίχτερ, κατατάσσοντάς τον μεταξύ των έξι ισχυρότερων που έχουν ποτέ καταγραφεί. Η έντασή του ισοδυναμεί με εκείνη των φονικών σεισμών στη Χιλή το 2010 και στην περιοχή Ισημερινού–Κολομβίας το 1906. Αν και το επίκεντρο εντοπίζεται σε αραιοκατοικημένη περιοχή στο ρωσικό Άπω Ανατολικό, έχουν αναφερθεί ζημιές σε υποδομές και τραυματισμοί, χωρίς, μέχρι στιγμής, να υπάρχουν αναφορές για απώλειες ζωών.
Ακολουθούν πέντε από τους ισχυρότερους σεισμούς που συγκλόνισαν τον πλανήτη και άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα:
1. Χιλή, 1960 – 9,5 Ρίχτερ
Ο ισχυρότερος σεισμός που έχει μετρηθεί ποτέ σημειώθηκε στην περιοχή Μπιόμπιο της Χιλής. Προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές, τσουνάμι που έπληξε περιοχές από τη Χαβάη μέχρι την Ιαπωνία και κόστισε τη ζωή σε έως και 5.700 ανθρώπους.
2. Αλάσκα, 1964 – 9,2 Ρίχτερ
Ο λεγόμενος «Μεγάλος Σεισμός της Αλάσκας» είχε επίκεντρο στον κόλπο Πρινς Ουίλιαμ και προκάλεσε πλημμύρες, καταρρεύσεις κτιρίων και τον θάνατο 139 ανθρώπων. Είναι ο ισχυρότερος στην ιστορία των ΗΠΑ.
3. Σουμάτρα, Ινδονησία, 2004 – 9,1 Ρίχτερ
Ο σεισμός που προκάλεσε το φονικότερο τσουνάμι στη σύγχρονη ιστορία, με πάνω από 230.000 νεκρούς και αγνοούμενους σε 14 χώρες. Τα κύματα έφτασαν τα 30 μέτρα και η καταστροφή ξεπέρασε τα 10 δισ. δολάρια.
4. Τοχόκου, Ιαπωνία, 2011 – 9,1 Ρίχτερ
Ο σεισμός ανοιχτά της βορειοανατολικής Ιαπωνίας προκάλεσε ένα καταστροφικό τσουνάμι που οδήγησε στο πυρηνικό δυστύχημα της Φουκουσίμα. Περισσότεροι από 18.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και δεκάδες χιλιάδες εκτοπίστηκαν.
5. Καμτσάκα, Ρωσία, 1952 – 9,0 Ρίχτερ
Η Καμτσάκα είχε χτυπηθεί ξανά από ισχυρό σεισμό το 1952. Το τσουνάμι που ακολούθησε έφτασε σε ύψος τα 7 μέτρα και προκάλεσε ζημιές σε παράκτιες περιοχές, ακόμα και στη Χαβάη.
Η λίστα με τους ισχυρότερους σεισμούς που έχουν καταγραφεί
11+1 στοιχεία που μπορεί να μην ξέρατε για τους σεισμούς
Από τον μύθο του γιγάντιου γατόψαρου μέχρι τη μετακίνηση ολόκληρων πόλεων, ο Εγκέλαδος κρύβει πολλά και μακραίωνα μυστικά…
Εκατομμύρια σεισμοί κάθε χρόνο
Σύμφωνα με την Αμερικανική Γεωλογική Υπηρεσία (USGS), καταγράφονται περίπου 17 ισχυροί σεισμοί άνω των 7 Ρίχτερ και ένας «μεγάλος» άνω των 8 Ρίχτερ κάθε χρόνο. Ωστόσο, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι παγκοσμίως σημειώνονται αρκετά εκατομμύρια σεισμοί ετησίως — πολλοί εκ των οποίων περνούν απαρατήρητοι λόγω μικρής έντασης ή απομακρυσμένων τοποθεσιών.
Οι σεισμοί επηρεάζουν τη διάρκεια της ημέρας
Ο καταστροφικός σεισμός των 8,9 Ρίχτερ στην Ιαπωνία το 2011 μετατόπισε τη μάζα της Γης, αυξάνοντας ελαφρώς την ταχύτητα περιστροφής της και μειώνοντας τη διάρκεια της ημέρας κατά περίπου 1,8 μικροδευτερόλεπτα.
Το Σαν Φρανσίσκο… πλησιάζει το Λος Άντζελες
Λόγω της κίνησης των τεκτονικών πλακών στη ρηγματώδη ζώνη του Αγίου Ανδρέα (San Andreas), το Σαν Φρανσίσκο μετακινείται προς το Λος Άντζελες με ρυθμό περίπου 5 εκατοστά τον χρόνο. Οι δύο πόλεις θα συναντηθούν σε μερικά εκατομμύρια χρόνια.
Το νερό μυρίζει περίεργα πριν από σεισμό
Λίμνες, κανάλια και άλλες υδάτινες επιφάνειες μπορεί να αναδύουν έντονη οσμή και να παρουσιάζουν άνοδο θερμοκρασίας λίγο πριν από έναν σεισμό, λόγω της απελευθέρωσης αερίων από το υπέδαφος. Αυτό μπορεί να εξηγεί την αλλαγή συμπεριφοράς ζώων — όπως οι βάτραχοι που εξαφανίστηκαν πριν από τον σεισμό στην Ιταλία το 2009.
«Seiche» – το αόρατο κύμα της πισίνας
Μετά από έναν σεισμό, παρατηρείται συχνά ένα φαινόμενο γνωστό ως seiche, δηλαδή κυματισμός του νερού σε πισίνες και λίμνες. Το νερό μπορεί να συνεχίσει να «σείεται» για ώρες. Η πισίνα του Πανεπιστημίου της Αριζόνα έχασε νερό λόγω seiche από σεισμό στο Μεξικό, παρά το ότι βρίσκεται 2.000 χλμ. Μακριά.
Οι Ίνκας και οι Ιάπωνες έχτιζαν με βάση τους σεισμούς
Οι Ίνκας εφάρμοσαν τεχνικές δόμησης ανθεκτικές στους σεισμούς ήδη από την εποχή του Μάτσου Πίτσου, ενώ οι ιαπωνικές παγόδες διαθέτουν σχεδιασμό που διαχέει την ενέργεια του σεισμού.
Ο Ειρηνικός είναι η πηγή των περισσότερων σεισμών
Περίπου το 90% των σεισμών παγκοσμίως εκδηλώνονται στη λεγόμενη «Ζώνη του Πυρός», που περιβάλλει τον Ειρηνικό Ωκεανό.
Μια πόλη στη Χιλή μετακινήθηκε δέκα πόδια
Κατά τον σεισμό των 8,8 Ρίχτερ το 2010, η πόλη Κονσεπσιόν μετακινήθηκε δέκα πόδια (περίπου 3 μέτρα) δυτικά, λόγω της βίαιης μετακίνησης της λιθόσφαιρας.
Το Έβερεστ… έχασε ύψος
Ο ισχυρός σεισμός στο Νεπάλ το 2015 είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του ύψους αρκετών βουνών των Ιμαλαΐων, με το Έβερεστ να «κονταίνει» κατά περίπου 2,5 εκατοστά.
Σεισμοί και μυθολογία: από γατόψαρα μέχρι ελέφαντες
Στην ιαπωνική μυθολογία, οι σεισμοί αποδίδονται στον Namazu, έναν τεράστιο γατόψαρο που ζει κάτω από τα ιαπωνικά νησιά. Όταν ο θεός Kashima δεν προσέχει, ο Namazu κουνιέται και προκαλεί σεισμούς. Αντίστοιχα, οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ο Ποσειδώνας χτυπούσε με την τρίαινά του, ενώ η ινδουιστική παράδοση αποδίδει τους σεισμούς στην κίνηση ελεφάντων που στηρίζουν τη Γη πάνω σε μια χελώνα, η οποία με τη σειρά της πατά σε ένα φίδι.
Προβλέπουν τα ζώα τους σεισμούς;
Πολλές μαρτυρίες μιλούν για ζώα που αντιδρούν πριν από σεισμό. Στην Ινδονησία το 2004, παρατηρήθηκε φυγή ζώων προς υψηλότερα εδάφη πριν από το φονικό τσουνάμι. Πιθανές εξηγήσεις περιλαμβάνουν την αίσθηση μικροδονήσεων ή αλλαγών στο ηλεκτρικό πεδίο.
Ο Βρετανός που εξήγησε τους σεισμούς
Ο μηχανικός Τζον Μίτσελ θεωρείται πρωτοπόρος της σεισμολογίας. Στις αρχές του 18ου αιώνα, παρουσίασε για πρώτη φορά την θεωρία ότι οι σεισμοί προκαλούνται από μετακινήσεις μαζών βράχων βαθιά μέσα στη Γη — μια επαναστατική ιδέα για την εποχή…
protothema.gr – Του Γιάννη Χαραμίδη
